نقد و بررسی دیدگاه فخر رازی و علامه طباطبایی در باب نسبت عالم امر و خلق
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: کنفرانس ملی علوم اسلامی و پژوهش های دینی
- کد COI اختصاصی: RELIGI01_081
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1698
نویسندگان
دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران
دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران
چکیده
فخر رازی در تفسیر کبیر خود، با تعبیری نو از معنای خلق و امر تاثیر شگرفی بر مفسرین پس از خود گذاشته است. وی خلق را به معنای آفرینش امور جسمانی و امر را به معنای آفرینش موجودات مجرد دانسته است و با استفاده از همین تعبیر بر تجرد روح استدلال آورده است. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ابتدا امر را به معنای ایجاد روابط و آثار بین موجودات دانسته است اما در ادامه تفسیر خود به نظر فخر رازی نزدیک شده و امر را آفرینش امور بی تدریج و خلق را آفرینش امور تدریج بردار دانسته است. تفاوت نظر علامه و فخر در آن است که از نظر فخر عالم خلق و عالم امر و موجودات آن اموری منحاز و جدا از یکدیگرند اما علامه طباطبایی بر این باور است که به یک شیء می توان از دو جهت نظر کرد و اشیاء موجوداتی دو وجهی اند که وجهی تدریج بردار دارند و وجهی بی تدریج، در نتیجه تفکیکی بین عالم خلق و امر نیست و یک شیء از یک جهت خلق است و از جهت دیگر امر خداست. تفسیر علامه طباطبایی از امر صحیح است اما در آیات گاهی خلق به معنای مطلق آفرینش و نه آفرینش تدریجی به کار رفته است و این معنا مورد غفلت علامه واقع شده است. با دقت و تامل در آیات قرآن روشن می گردد که واژه خلق به دو معنا بکار رفته است: مطلق آفرینش و آفرینش تدریجی، در این پژوهش معنای اول را خلق مقسمی و معنای دوم را خلق قسمی نامیده ایم. با این تکمله می توان از دیدگاه علامه طباطبایی در باب قسیم بودن عالم خلق و امر نسبت به یکدیگر دفاع کرد.کلیدواژه ها
عالم امر، عالم خلق، فخر رازی، علامه طباطبایی، تجرد روحمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.