بشرا زارعی - کارشناس ارشد آمار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
قباد مرادی - دانشیار اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
محمد عزیز رسولی - کارشناس ارشد اپیدمیولوژی، گروه اپیدمیولوژی و آمار، دانشکده پزشکی، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
لیلا بایرام زاده - دانشجوی پزشکی، کمیته تحقیقات دانشجویی، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران

زمینه و هدف : سیگار دلیل بسیاری از مرگ و میر قابل پیشگیری در سراسر جهان است. اگرچه میزان مصرف سیگار در دو دهه گذشته در ایران افزایش چندانی نیافته است اما افزایش آن در بین نوجوانان و جوانان نگران کننده است. هدف این مطالعه بررسی مدل مصرف سیگار در استان کردستان در دوره 1393-1383 و پیش بینی آن تا سال 1403 می باشد. مواد و روش ها : در این مطالعه مقطعی اطلاعات 7000 نفر از افراد مصرف کننده سیگار (64-15 سال) از نظام مراقبت غیر واگیر استان کردستان ( STEP ) در 7 دوره استفاده شد. تحلیل سری های زمانی با رویکرد Box-Jenkins مورد استفاده قرار گرفت. از روش هموارسازی نمایی ( Exponential ) برای جایگذاری تعدادی از داده های گمشده استفاده شد و از مدل سازی به روش ARIMA برای داده های مربوط به پاییز 1383 تا تابستان 1393 و توصیف و ارزیابی روند مصرف سیگار در طول زمانو پیش بینی مصرف سیگار تا سال 1403 استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Stata 14 انجام گرفت. نتایج : نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین شیوع مصرف سیگاردر گروه سنی 44-35 سال با 23.3% و کمترین نیز در گروه سنی 24-15 سال با 6.2% بود. نتایج آنالیز رگرسیون چندگانه حاکی از آن است که در مردان، افراد شاغل و گروه های سنی (44-35 سال ) نسبت شانس به ترتیب 9، 10، 0.92 و 5.4 بود. پیش بینی ها یک روند ثابت و یک کاهش دو تا سه درصدی از مصرف سیگار را تا بهار سال 1403 نشان می دهد. نتیجه گیری : شیوع مصرف سیگار در شاغلین و جوانان بیشتر است و پیش بینی ثبات و پایداری نسبی از شیوع بالای مصرف سیگار در جامعه، نگران کننده است که نیازمند برنامه ریزی و مداخلات مناسب می باشد.

کردستان، سری زمانی، سیگار