امیر طیوری - دانشجوی دکتری اپیدمیولوژی، کمیته پژوهشی دانشجویی، شاخه دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
مهدی صفرپور - کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی، معاونت بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل، بابل، ایران
معصومه محمدزاده - کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، معاونت بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل، بابل، ایران
پروین محمدزاده - کارشناس بهداشت عمومی، معاونت بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران

زمینه و هدف : مسمومیت با اپیوم در کودکان می تواند بسیار خطرناک باشد، چرا که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می تواند سبب مرگ کودک گردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان و روند مرگ ناشی از مسمومیت با این ماده در کودکان 1 تا 59 ماهه انجام شد. مواد و روش ها : داده های مورد نیاز مطالعه مقطعی- مبتنی بر جمعیت حاضر، شامل اطلاعات دموگرافیک (سن، جنس، محل سکونت و سن مادر ) و علت مرگ از بانک اطلاعاتی ثبت مرگ کودکان 59- 1 ماهه در استان خراسان شمالی طی سال های 95-1390 استخراج گردید. میزان و روند مرگ ناشی از مسمومیت با اپیوم طی دوره مطالعه با استفاده از مدل رگرسیونی موردبررسی قرار گرفت. نتایج : طی دوره مطالعه 110 مورد مرگ ناشی از مسمومیت با اپیوم، در (54/4%)50 پسر و 60(54/6%) دختر ثبت شده بود. میانگین سنی مرگ ناشی از مسمومیت 7/9±0/8 ماه بوده است. 15(13/6%) مورد مرگ ها مربوط به شهر و 95 مورد (86/4%) از روستا بودند (P<0/001). بیشترین فراوانی مرگ (54/4%) در کودکان با مادران بیسواد بوده است. بالاترین و پایین ترین میزان مرگ مربوط به سال های 92 و 94 به ترتیب با 1/8 و 0/7 مرگ در هزار تولد زنده بوده است. در طی دوره مطالعه میانگین میزان مرگ ناشی از مسمومیت با اپیوم برابر 1/1 در هزار تولد زنده بوده است که سالیانه به صورت متوسط رشد 0/03 در هزار تولد زنده داشته است که از نظر آماری معنی دار نبوده است (P=0/86). نتیجه گیری : با توجه به بالا بودن میزان مرگ ناشی از مسمومیت با اپیوم در روستاها و مادران بیسواد، اطلاع رسانی و آموزشهای لازم در خصوص اثرات منفی و کشنده مسمومیت با اپیوم و مشتقات آن از طریق مراکز بهداشتی و درمانی و رسانه های جمعی ضروری به نظر می رسد. از طرفی با توجه به رابطه عکس سطح تحصیلات مادر با مرگ ناشی از مسمومیت با اپیوم، افزایش تحصیلات والدین علی الخصوص مادران، به عنوان یک راهبرد میان مدت پیشنهاد می گردد.

اپیوم، میزان مرگ، مسمومیت، کودکان