مروری بر سندروم حاد پرتوگیری

هدف و زمینه: پرتوها یکی از عوامل زیان آور شغلی به شمار می آیند که می توانند منجر به آسیب های بیولوژیکی در موجودات زنده شوند. مطالعه حاضر با هدف آشنایی با سندروم حاد پرتوگیری به عنوان یکی از آسیب های سوماتیکی ناشی از پرتوها می باشد. نتایج به دست آمده می تواند باعث افزایش سطح آگاهی از عوارض ناشی از پرتوها شده و در نتیجه باعث بیشتر شدن توجه به نقش بهداشت حرفه ای در پیشگیری از ابتال به این سندروم شود. روش بررسی: این مطالعه مروری با تاکید بر نتایج تحقیقات موجود در این زمینه می باشد. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از منابع کتابخانه ای و بانک های اطالعاتی الکترونیکی در دسترس مانند scholar Google ، SID و Magiran استفاده گردید. کلمات و موضوعات جست و جو شده شامل عوارض ناشی از پرتو های یونیزان و غیریونیزان، تاثیر پرتوها بر اندام های بدن و بیماری های شغلی ناشی از پرتوها می باشد. یافته ها: سندروم حاد پرتو که به آن مسمومیت پرتویی یا بیماری پرتو هم گفته می شود. یک بیماری وخیم است که ممکن است در هر زمانی در بدن فردی که در یک چارچوب زمانی کوتاه، در معرض دوز های بسیار باالی پرتو های یونیزه کننده قرار گرفته است، رخ دهد. اشعه رادیو اکتیو چیزی نیست که قابل دیدن باشد و یا بویی ندارد که آن را حس کنید و یا علایم خاصی که سریعا متوجه آن شوید ، فقط بعد از مدتی عوارض آن در موجودات زنده آشکار می شود. در انسان نیز پس از مدتی، سرطان های مختلفی مثل سرطان پوست، خون، ریه، نای، معده، روده و ... آشکار می شود. مقدار عالیمی که فرد تجربه می کند به طور مستقیم با مقدار پرتو جذبشده بوسیله بدن فرد بستگی دارد. نتیجه گیری: برای ایجاد سندروم حاد پرتو، پرتو (اشعه) باید به درون بدن نفوذ کند تا به اندام های درونی برسد. میزان پرتو ناشی از وسایل اشعه ایکس و پزشکی به طور معمول بسیار پایین است و باعث این سندروم نمی شود، گرچه پرتو درمانی ( رادیوتراپی) سرطان ممکن است آنقدر پرتو منتشر کند که باعث ایجاد این عالیم شود. علایم این سندرم در طی چند دقیقه تا چند روز پس از قرار گرفتن در معرض تابش پرتو آغاز می شود و شامل تهوع، استفراغ و اسهال است. این عالیم ممکن است برای چند دقیقه یا چند روز به طول انجامد و ممکن است متغیر باشد. پس از برطرف شدن علایم اولیه ممکن است احساس بهبودی کنید و بعد دوباره احساس بیماری کنید و این بار بیماری وخیم تر است، ممکن است حتی دچار تشنج یا اغما شوید. این مرحله از بیماری ممکن است بسیار طولانی تر، مثال تا چند ماه باشد. مرگ ممکن است رخ دهد و احتمال آن بسته به مقدار پرتو دریافت شده دارد. این مرگ در اغلب موارد، در طول چند ماه پس از قرارگیری در معرض پرتو و به علت تخریب مغز استخوان، عفونت و خونریزی اتفاق می افتد. این بیماران ممکن است تا دو سال پس از قرار گرفتن در معرض پرتو، همچنان دچار علایم باشند. درمان شامل پیشگیری از آلودگی بیشتر با اشعه، کاهش علادم، درمان اندام های آسیب دیده و کنترل درد است.

کلیدواژه ها:

سندروم حاد پرتوگیری ، مسمومیت پرتویی ، عوارض بیولوژیکی پرتوها ، یونیزان و غیریونیزان