جواد شکری - Ph.D فارماسیوتیکس و استاد فارماسیوتیکس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز

داروهای ترکیبی در فرآیند درمان خصوصا در درمان بیماریهای پوستی نقش مهمی دارند از این جهت که شکل دارویی متناسب با وضعیت و شرایط هر بیمار به تشخیص پزسک معالج قابل تهیه می باشد. این امر با در نظر گرفتن اینکه داروهای آماده فقط با دوز های محدود در بازار دارویی موجود می باشند حایز اهمیت می باشد. از نکات بسیار مهم در ساخت و تجویز فرآوره های ترکیبی انتخاب صحیح پایه و حلال می باشد. انتخاب حلال و پایه با در نظر گرفتن محلولیت ماده موثره دارویی و مواد جانبی، پایداری ماده موثره در حلال و پایه مورد نظر و نیز سازگاری حلال و پایه با پوست و عدم تداخل در وظایف ماده یا مواد موثره دارویی توسط حلال و پایه استفاده شده انجام می گیرد. حلا های مورد استفاده در فرمولاسیونهای ترکیبی همچنین می توانند در میزان جذب ماده یا مواد موثره دارویی در پوست و در محل اثر خود موثر باشند. از موارد اشکال در نسخه های ترکیبی می توان به عدم اختلاط پایه های مورد استفاده، حل نشدن دارو در پایه، تجزیه شیمیایی یا هیدرولیز ماده موثره دارویی در پایه استفاده شده و رقیق شدن ماده یا مواد موثره دارویی در فرآیند اختلاط فرآورده های دارویی آماده اشاره نمود. از سایر موارد مشکل ساز در فرآورده های ترکیبی افزایش احتمال اکسیداسیون مواد موثره حساس در نتیجه فرآیند ساخت یا حضور مواد موثره یا اکسیپیانهایی با خاصیت اکسید کنندگی می توان نام برد. از مشکلات دیگر موجود در فرمولاسیونهای ترکیبی به عدم استفاده یا انتخاب نادرست ماده آنتی اکسیدان فرمولاسیون خصوصا در مواردی که از ماده یا مواد موثره حساس به اکسیداسیون استفاده می شود می توان اشاره نمود.

داروهای ترکیبی، حلال و پایه، اکسیداسیون، محلولیت، تداخل