گلبرگ ابوترابیان - استادیار دانشگاه هنر شیراز، گروه ادبیات نمایشی، شیراز، ایران

همواره نظام های نشانهای فرهنگی که به سپهر نشانگی فرهنگی معروف هستند شکل دهنده نحوه نظام های اجتماعی و روابط انسانها در جوامع هستند. از این رو نقش فرهنگ در هر دوره نقشی انکار ناپذیر بر نحوه و شیوه زندگی انسانهاست. زن به عنوان مادر و نماد زندگی و ادامه حیات در جهان و جوامع مختلف همواره مورد توجه پژوهشگران تاریخی بوده است. حضور و جایگاه زن در جوامع به مانند مردان وابسته به فرهنگ دوره و محیط است اما جایگاه زن از این رو نسبت به مرد از اهمیت بیشتری برخودار است که زن در هر فرهنگی زیربنا اجتماع را شکل میدهد. سیر تاریخی زن در ایران نیز از این قاعد مستثنی نیست. فرهنگ عامه ایران متاثر از فرهنگ مذهبی دوره تاریخی است. این امر از دوره زرتشتیان تا بعد از دوره اسلامی و با حکومت فرقه ها و مذاهب مختلف دیده میشود. از این رو پوشش همواره نمادی مستقیم از فرهنگ است و انتخاب پوشش زنان نمایانگر جایگاه زن در جامعه است. مقاله حاضر بر آن است تا با استناد به داده های کتابخانه ای و روش تاریخی-تحلیلی بر این پرسش پاسخ دهد که چگونه مذهب و فرهنگ در دوره تاریخی میتواند اجتماع را تغییر دهد و زن چگونه میتواند نمایندگی هر دوره را بر عهده داشته باشد. از سویی زن در فرهنگ عامه ایران چه جایگاهی دارد و آیا این جایگاه تاثیری بر فرهنگ گذاشته است.

فرهنگ عامه، زن، تاریخ، فولکلور