ارزیابی کارآمدی علم قاضی در دادرسی از منظر فقه و حقوق اسلامی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: چهارمین همایش ملی حقوق ارزیابی کارآمدی قانون در نظام جمهوری اسلامی ایران
  • کد COI اختصاصی: LAWMAYBOD04_358
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1108
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد کوکبی زاده

دانشجوی کارشناسی ارشدگروه فقه و مبانی اسلام، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

مهدی بهره مند

عضو هیات علمی گروه فقه و مبانی اسلامی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی ، جیرفت کرمان

چکیده

علم قاضی از جمله ادله اثبات دعوی در قانون و فقه محسوب میگردد که همواره مورد مباحثه و مناقشه فقها و حقوقدانان بوده و موافقین و مخالفین را به نگاشتن آثار متعدد و با ارزشی در زمینه اعتبار یا عدم اعتبار علم قاضی در دادرسی واداشته است. قانونگذار ایران نیز در قوانین حقوقی و کیفری به جایگاه علم قاضی توجه کرده و آن را به عنوان دلیل مستقل اثبات دعوی حجت دانسته است و در دادرسی ها ازجایگاه ویژهای برخوردار است پس از تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 1392 و موادی از این قانون که به بحث ادله اثبات در دعاوی کیفری و به خصوص علم قاضی پرداخته است زمینه را برای ارزیابی کارآمدی علم قاضی در دادرسی ها فراهم کرده است. محققین در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته، با تامل و بررسی آرای فقها وحقوقدانان به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش اساسی هستند که مبانی فقهی وحقوقی اعتبار علم قاضی چیست و در سیستم حقوقی ایران علم قاضی، در اثبات حقوق کیفری و مدنی چگونه ارزیابی میشود و این حجیت تابع چه شرایطی میباشد با نتایج حاصل از این پژوهش مشخص شد که ادله فقهی علم قاضی عبارتند از آیات، روایات، اجماع و عقل و یافته دیگر در خصوص ارزیابی علم قاضی اینکه در قانون مجازات اسلامی، علم قاضی در طول سایر ادله قرار میگیرد و به عنوان معیاری برای اثبات دعاوی کیفری به حساب میآید. البته قانونگذار عمل به ادله قانونی را در جرایم مربوط به حدود و قصاص به شرطی پذیرفته است که قاضی علم به خلاف آنها نداشته باشد.

کلیدواژه ها

علم قاضی، حجیت، ادله اثبات دعوا، قضاوت، صدورحکم

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.