مدیریت شهری و جایگاه حقوقی شورا و شهرداری

یکی از پرکارترین سازمانهای عمومی، شهرداریها هستند، که بخش اعظمی از شهروندان بنابه دلایل گوناگونی در ارتباط باامور شهری خود به شهرداریها مراجعه مینمایند و البته گاهی این گذر با عدم رضایت همراه بوده است. شهرداری در عرف جهانی بعنوان مظهری ازدولت محلی بشمار می آید، حجم و دامنه گسترده فعالیتهای شهرداریها و ناکارآمدی روشهای سنتی و دستی پیشین، در پاسخگویی به نیازهای متنوع و فراوان شهروندان که آشفتگی و مصرف نابهینه منابع گوناگون را نیز به همراه دارد، از دلایل عمده این نارضایتی ها محسوب می شوند (نژادجوادیپور،1387، .(45 شکل گیری شوراها در ایران به عنوان یکی از دستاورد های مهم و بنیادین جمهوری اسلامی، دارای مبانی عمیق و قوی فقهی وشرعی است، شوراهای اسلامی کشوری، برخاسته از انقلاب بهمن 57 می باشد که ازآن تاریخ تاکنون قانون شوراها فراز و نشیب بسیاری داشته است. در ایران شورا به عنوان یکی از نهادهای نظارتی بر عملکرد بخش عمومی، فلسفه وجودی پیدا می کند. درسطح کل کشور نیز، مجلس شورای اسلامی به عنوان عالی ترین نهاد نظارتی و قانون گذاری برعملکرد دولت دخالت مستقیم دارد و به نیابت ازطرف مردم عمل می کند و در سطح شهر نیز انجمن شهر وظیفه نظارت بر عملکرد مدیریت شهری را دارند که در قانون از این انجمن ها به عنوان شورای اسلامی شهر نام برده شده است، در یک جامعه مدنی، حقوق شهروندی از مهمترین و اساسی ترین مباحث مطرح می باشد و شورای اسلامی شهر نیز وظیفه دفاع از این حقوق را بر عهده دارد(اصفهانی، نصوحی، .(16:1383 در بستردگرگونی های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ایجاد شده، نقش واهمیت و جایگاه شوراها و شهرداری ها به چالش جدی فرا خوانده شده است، در این فراخوانی نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری ایران، در معرض یک چالش سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و شهری نو قرارگرفته است (نجاتی،1381،.( 11 در بیشتر شهرهای جهان، شهردار خود رییس شورای شهر و یا عضو همان شورا است و اگر شهردار خارج از عضای شورای شهر هم می باشد، در حقیقت منتخب شورا هست و مشروعیت خودرا مستقیما از شورا کسب و یا یک واسطه منتخب مردم است(اصلانی ،40،.(1384 در ایران شهردار توسط شورای اسلامی شهر برای یک دوره چهار ساله انتخاب می شود و به موجب قوانین فعلی، شهردار نمی تواند هم زمان در دو سمت باشد و شورای اسلامی شهر از طریق سوال و استیضاح و عزل شهردار و تصویب بودجه و توزیع آن، حربه مهمی برای نظارت و راهبرد شهردار و شهرداری در اختیار دارد(کامیار،1386،.(81

کلیدواژه ها:

شهرداری ، نظارت ، شهروندی ، شورا ، مبانی فقهی وشرعی