بررسی اقشار اجتماعی شهرهای ایران در دوره ناصرالدین شاه قاجاربا تکیه بر سفرنامه ها

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: نخستین کنفرانس ملی شهر ایرانی اسلامی
  • کد COI اختصاصی: ICIIC01_029
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 921
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمحمد شیخ احمدی

استادیار گروه تاریخ، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

آرزو هنردوست

کارشناسی ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی و دبیر آموزش و پرورش استان کردستان.

چکیده

تشکیل حکومت قاجار در اوایل قرن سیزدهم هجری/نوزدهم میلادی جامعه ی ایران را به درون مناسبات و روابط تمدن جدید مغرب زمین کشاند و موجب شد که اجزاء و عناصر گوناگون آن تمدن به ایران وارد شوند. ورود عناصر مختلف دنیای جدید به ایران تغییراتی گسترده در جامعه ی ایران به بار آورد که از جمله ی آنها میتوان به تحولات و دگرگونی ها در زمینه ی ساختار سنتی شهرها و زندگی شهرنشینی دیرینه ی ایرانیان اشاره کرد. مسافران و سیاحان خارجی که در عصر ناصری از کشورهای گوناگون به مناطق مختلف ایران سفر کردند، همزمان با تجربهی ملموسشان از زندگی ایرانیان در بخشهای مختلف روستایی، ایلی و شهری تلاش میکردند زندگی اقشار شهرنشین و ساختار اجتماعی شهرها را در نوشته های خود به ثبت برسانند. این مسافران خارجی با ثبت و ضبط مشاهدات خود در قالب سفرنامه ها منابعی ارزشمند حاوی داده ها و اطلاعات تاریخی گوناگون پدید آوردند که در آنها میتوان بازتاب ساختار شهرهای ایران و اجزاء و عناصر زندگی شهری ایرانیان را ملاحظه کرد. اساسا تاریخ نگاری ایران عصر قاجار به زندگی شهری و ساختارهای آن بیتوجه بود و کانون عمده ی تمرکزخود را بر تحولات و دگرگونیهای سیاسی قرار میداد، اما سفرنامه نویسان خارجی با رویکردی وسیع تر و افقی گستردهتر به جامعهی ایران از جمله ساختار زندگی شهری و شهرنشینی این سرزمین می نگریستند. از این رو، این مقاله با استفاده از روش تاریخی-تحلیلی و با تکیه بر داده ها و اطلاعات سفرنامه های خارجی در پی آن است که وضعیت قشرهای شهرنشین در ایران دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار را مورد بررسی قرار دهد.

کلیدواژه ها

قشرهای اجتماعی، شهرنشینی، سفرنامه های خارجی، عصر ناصری

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.