هادی فلاحتی مروست - دانشجوی دکترای مهندسی عمران- محیط زیست، دانشگاه شیراز
ایوب کریمی جشنی - استادیار، بخش عمران و محیط زیست، دانشگاه شیراز
غلامرضا رخشنده رو - استاد، بخش عمران و محیط زیست، دانشگاه شیراز

استانداردهای کیفی پسابها نسبت به گذشته سختگیرانه تر شده و لذا نیاز به بهبود کیفیت خروجی فاضلاب های تصفیه شده روز به روز در حال افزایش است. از طرفی با افزایش فشار بر منابع آب سراسر جهان، لازم است بازیافت و استفاده مجدد از خروجی فاضلاب مورد توجه قرار گیرد. اخیرا بیوراکتورهای غشایی که از محبوبیت و توجه زیادی برخورداراند به عنوان یک فناوری امیدبخش در تصفیه فاضلاب مطرح شده اند. در راستای بهبود کیفیت خروجی تصفیه خانه فاضلاب شهری شیراز، تصفیه فاضلاب شهری توسط تکنولوژی بیوراکتور غشایی در مقیاس پایلوت میدانی در تصفیه خانه فاضلاب شهری شیراز به مدت 9 ماه مورد مطالعه قرار گرفت. پایلوت ساخته شده در این تحقیق از یک راکتور هوادهی به حداکثر حجم مفید 230 لیتر و یک حوضچه غشایی به حجم 110 لیتر تشکیل شد و یک غشا به فرم الیاف توخالی درون حوضچه غشایی استفاده شد. 7 زمان ماند هیدرولیکی متفاوت هوادهی از 2 تا 12 ساعت بر روی این پایلوت مورد آزمایش قرار گرفت و عملکرد سیستم در حذف مواد آلی، نیتروژن آمونیاکی، مواد معلق و کدورت و همچنین ظرفیت غشاء بررسی شد. بازدهی سیستم در حذف مواد آلی در تمام دوره به جز زمان ماند هیدرولیکی 2 ساعت کاملا پایدار و ثابت بود. به طوری که کاهش COD و BOD به ترتیب به بیش از 95 و 99 درصد رسید. نیتریفیکاسیون به طور کامل انجام شد و در تمام دوره به جز زمان ماند هیدرولیکی 2 ساعت پایدار و ثابت بود. غلظت مواد معلق خروجی سیستم تقریبا برابر صفر و میزان کدورت کمتر از 1NTU به دست آمد. همچنین بررسی ظرفیت غشا نشان داد که فلاکس متوسط Lmh 5 / 5 در خلا متوسط 0 / 3 اتمسفر قابل دستیابی است. نتایج نشان داد که عملکرد سیستم بیوراکتور غشایی مورد مطالعه در تصفیه فاضلاب شهری شیراز در مقایسه با سایر سیستم های تصفیه فاضلاب شهری رایج خیلی بالاتر بود و بازدهی سیستم تحت تاثیر زمان ماندهای هیدرولیکی 3 تا 12 ساعت راکتور هوادهی نبود. بنابراین با توجه به کیفیتی که پساب خروجی این سیستم دارد به طور یقین می تواند جهت مصارف بسیار زیادی در صنعت و کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.

بیوراکتور غشایی، فاصلاب شهری، زمان ماند هیدرولیکی، COD، نیتروژن آمونیاکی