ابوالفضل مشکینی - استادیار، جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
محمد مولایی قلیچی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران، تهران، ایران
امیررضا خاوریان گرمسیر - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران، تهران، ایران.

امروزه، وجود مشکلات گسترده در راه توسعه ی شهرها، نیاز مبرم به توسعه پایدار شهری را روز به روز نمایان میکند. در این راستا،توجه به توسعه کالبدی شهر، یک ضرورت اساسی در برنامه های توسعه پایدار شهری است. در ایران گسترش سریع فیزیکی شهرها در قالب رشد بدون برنامه و ناموزون در راستای علل مختلف از جمله مهاجرتهای بی رویه یکی از مشکلات اساسی شهرها محسوب شده که پدیده ای تحت عنوان پراکنده رویی از نتایج رشد این گونه است. در این پژوهش بررسی مفاهیم رشد و توسعه شهری و سنجش پراکنده رویی منطقه 2 تهران بررسی شد که در این راستا از شاخصهای موران، ضریب جینی و شاخصهای تراکمی جهت سنجش الگوی پراکنده رویی در منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد گسترش فیزیکی منطقه دارای الگوی پراکندهرویی است، که این امر در ساختار فضایی منطقه نارسایی هایی را ایجاد کرده است. با پیاده سازی شاخصهای تراکمی مشخص گردید که با به کارگیری سیاست های افزایش تراکم در سالهای اخیر در منطقه 2 تهران، فرایند پراکنده رویی در محدوده مورد مطالعه اندکی کاهش یافته و حرکت به سوی رشد هوشمند تا حدی عملی گردیده است. در نهایت با مشخص شدن نوع الگوی توسعه منطقه 2 تهران، در زمینه کاهش پراکنده رویی پیشنهادهایی ارایه گردیده است.

توسعه کالبدی، پراکنده رویی شهری، شاخص های تراکمی، منطقه 2 تهران