رویکرد حکومت به زرتشتیان در عهد ناصری

سابقه حضور زرتشتیان در یزد به نخستین ایام ورود اسلام به ایران باز می گردد.تهاجم تیمور و گسترش مصایب آن ها در خراسان و نواحی شمالی باعث شد تا یزد با ویژگیهایی چون امنیت نسبی و مسافت زیاد از مراکز تحول خیز به کانون معتبری در جذب زرتشتیان تبدیل شود. علاوه بر تسری چنین رویکردی به دوران بعد، حیات اجتماعی زرتشتیان عهد ناصری از چند منظر حایز اهمیت می نمود که عبارت اند از تشدید فشارهای اکثریت بر اقلیت، بازتاب حمایت انگلیس از پارسیان هند در روابط آن ها با زرتشتیان ایران ، و ظهور دولت مردانی نظیر امیرکبیر و میرزا حسین خان سپهسالار که طیفی از تلاش اصلاح طلبانه خود را به رعایت حقوق اقلیت ها اختصاص دادند و زمینه مناسبی را در تعاملات بعدی حکومت گران با زرتشتیان فراهم آوردند. بر ای ن اساس، نوشتار حاضر می کوشد تا مبتنی بر اسنادی نویافته از نحوه برخورد حکومت گران با زرتشتیان به دو سوال اساسی پاسخ دهد ؛ اقدامات امیرکبیر در بهبود وضع این اقلیت تا چه حد به ارتقای اعتبار آن ها انجامید هم طراز با نگرش های اصلاح طلبانه عهد ناصری، حمایت انگلیس و کارکرد انجمن اکابر پارسیان چه تاثیری در لغو جزیه از زرتشتیان داشت

کلیدواژه ها:

یزد ، زرتشتیان ، امیرکبیر ، میرزا حسین خان سپهسالار ، انجمن اکابرپارسیان ، ناصرالدین شاه ، مانکجی