محسن رحمتی - استادیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان

ترکمنهای سلجوقی بخشی از قبایل اغوز در شمال رود سیحون بودند که بعد از گرویدن به اسلام، در نیمه دوم قرن 4ق، به ماوراءالنهر و در اوایل قرن 5ق به خراسان کوچ کردند. مهاجرت ترکمنهای سلجوقی به خراسان، از تحولات عمده و اثرگذار در تاریخ میانه ایران و جهان اسلام است. این امر تاثیرات شگرفی در اوضاع اجتماعی و اقتصادی منطقه داشت. تفاوت نوع زندگی این ایلات با بومیان منطقه، هم زمان با برخی مشکلات طبیعی و بیتوجهی غزنویان، لگام گسیختگی برخی اقشار اجتماعی هرج و مرج طلب، قطعا تاثیرات شایان توجهی در اوضاع اجتماعی و اقتصادی منطقه داشت که از آن میان میتوان به ناامنی اجتماعی، اختلال در تجارت، کشاورزی و دامپروری، کشتار عده زیادی از اهالی خراسان، مهاجرت جمعی از آنها به نواحی دیگر و استقرار دایمی ترکمنها در شمال خراسان اشاره کرد. توجه اصلی مقاله حاضر به چگونگی تعامل آنها با اهالی منطقه و در نهایت، تاثیرات اجتماعی و اقتصادی این امر در خراسان است.

ترکمانان سلجوقی، خراسان، سلجوقیان، غزنویان، اوضاع اجتماعی