امیر حسن زادیوسفی - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس
داود حسینی - استادیار گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس

در میان فلاسفه اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه پردازی کرده است. مقاله حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریه وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل میشود؛ در بخش اول ابتدا تعریف اولیه قضیه تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارایه می کنیم، سپس مثالهایی را که وی قضیه تحلیلی میداند به بحث می گذاریم و استدلال میکنیم که نمیتوان این قضایا را طبق تعریف اولیه تحلیلی دانست. در بخش دوم، در ابتدا، به عنوان راه حلی برای نقدها، تعریف ثانویه قضایای تحلیلی را که برگرفته از آثار غیر مکتوب وی، سخن رانی ها، است ارایه می کنیم. حتی با فرض این اصلاح در تعریف، استدلال خواهد شد که تیوری وی به دو دلیل قابل قبول نخواهد بود؛ اول اینکه تیوری وی تعریفی معین از قضایای تحلیلی ارایه نمی کند، و دوم اینکه قضایایی وجود دارند که توافق بر این است که این قضایا تحلیلی هستند اما تیوری وی، آن قضایا را تحلیلی به حساب نمی آورد. نتیجه این مقاله این خواهد بود که تعریف مصباح یزدی از قضایای تحلیلی اولا تعریفی جامع نیست و ثانیا این تعریف مبهم است.

قضایای تحلیلی، گزاره های شرطی، گزاره های حملی، اندراج مفهومی، مصباح یزدی