علی مقدم زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات برنامه درسی دانشگاه شاهد
حسن نجفی - دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبایی
مهدی سبحانی نژاد - دانشیار دانشگاه شاهد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه الگوی مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت و ارزیابی میزان تحقق آن در اهداف مصوب دوره متوسطه جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی شامل تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا و رویکرد آن کاربردی است. جامعه پژوهشی شامل متون مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت و نیز متن اهداف مصوب دوره متوسطه است که با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی، از نمونه گیری صرف نظر شده و کل جامعه آماری مورد بررسی واقع شده است. ابزارهای اندازه گیری، فرم فیش برداری و سیاه ه تحلیل محتوا بوده است. داده های اسنادی به شیوه کیفی و داده های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفته اند. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر آن است که: 1. چارچوب مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت پس از بررسی مدارک و مستندات مرتبط در 4 محور و 43 مولفه تدوین شد. 2. در مجموع 38 مرتبه به مولفه های فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده که میزان فراوانی آن در اهداف اعتقادی، اخلاقی، علمی و آموزشی، فرهنگی و هنری، اجتماعی، زیستی، سیاسی، اقتصادی به ترتیب 7، 8 ، 1، 18، 9، 4 است. 3. در بین محورهای مورد بررسی، صفات عملی ایثار و شهادت با میزان بار اطلاعاتی 0 / 842 و ضریب اهمیت 0 / 711 بیشترین توجه را به خود اختصاص داده، این در حالی است که به محور پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار و شهادت با میزان بار اطلاعاتی 0 / 003 و ضریب اهمیت 0 / 003 توجه بسیار کمتری شده است.

فرهنگ ایثار و شهادت، اهداف مصوب، دوره متوسطه، تحلیل محتوا