اصغر آقامهدوی - استادیار دانشگاه امام صادق (ع)
حمیدرضا اسمعیلی گیوی - کارشناسی ارشد دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)
مجتبی کاوند - کارشناسی ارشد دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)

شرکت و نهاد تکافل با همان اهداف شرکت بیمه، یعنی به منظور پوشش خسارت ها و خطرهای احتمالی در آینده طراحی شده است که علاوه بر رسیدن به چنین هدفی، تکافل شوندگان را در سود حاصل از فعالیت ها و سرمایه گذاری های سودآور شریک می نماید. تکافل خانواده و تکافل عمومی مبتنی بر مضاربه، الگوهایی از تکافل است که در این مقاله بررسی می شود. گرچه این الگوها بر اساس عقود معین مضاربه، هبه، قرض و وکالت طراحی شده؛ ولی با توجه به اهداف خاصی که این شرکت ها دنبال می کنند، عقود مرکبی است که با مقاصد هیچ یک از این عقود به تنهایی مطابقت ندارد. در این تحقیق، تحلیل فقهی ارایه شده نسبت به این دو الگو که با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است، صحت این الگوها را تایید می نماید. به نظر می رسد که تکافل علاوه بر اینکه اهداف شرکتهای بیمه را تامین می کند، با توجه به بهره مندی تکافل شوندگان در مازاد حاصله، با مبانی اسلام و عدالت سازگارتر است.

بیمه، تکافل، قرض، هبه، وکالت، مضاربه