فروغ واعظی - گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
امیرحسین محوی - گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
رضا دهقانزاده - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

دترجنت ها از جمله آلاینده های محلول موجود در فاضلاب ها اعم از شهری و صنعتی و به میزان کمتر در منابع آب محسوب می شوند که حذف آنها بویژه چنانچه از نوع غیر قابل تجزیه بیولوژیکی باشند بسیار مشکل است. این آلاینده ها نه تنها از نظر تخلیه به محیط زیست مسئله ساز هستند بلکه از لحاظ ایجاد کف زیاد و مزاحمت در مراحل تصفیه فاضلاب نیز دردسر آفرین می باشند. یکی از سودمندترین روش هایی که در دنیای امروز برای تخریب این گونه آلاینده ها رو به گسترش می باشد روش های اکسیداسیون شیمیایی است. ازن نیز یکی از قوی ترین مواد اکسید کنند است که مواد مقاوم را به فرم قابل تجزیه و حتی آب و دی اکسید کربن تبدیل می نماید و طی مراحل اکسیداسیون تولید ترکیبات ثانویه خطرناک نمی نماید. در این تحقیق کارایی ازن در حذف دو دسیل بنزن سولفونات (DBS) که یک نمونه دترجنت سخت است بررسی شده است. از آن جایی که آلاینده مزبور تحت غلظت های بسیار متفاوت در آب و انواع فاضلاب ها ظاهر می شود، غلظت هایی از DBS از یک تا 100mg/l انتخاب و در pH های اسیدی تا قلیایی مورد بررسی قرار گرفت. در زمان های ماند 60 ،90 ، 120 دقیقه و با دز ازن 0/74mg حداکثر حذف DBS صورت گرفته، بطور متوسط 43 ، 62 و 73 درصد و در مورد COD معادل 25 ، 34و 46 درصد بوده است. کمترین میزان حذف در pH=5 برای DBS و COD به ترتیب برابر با 48 و 28 درصد و بیشترین مقادیر در pH=11 بوده است.در این مطالعه برای تولید ازن از لامپ های قوی فرابنفش استفاده شده است. طول موج پرتو تولید شده توسط این لامپ ها کمتر از 200 نانومتر است که طول موج موثر بر روی مولکول های اکسیژن هوا بوده و آنها را به اکسیژن اتمی برای تولید ازن تبدیل می کند. طبق آزمایشاتی که برای اندازه گیری ازن تولیدی توسط این لامپ ها صورت گرفت میزان ازن تولیدی توسط 4 عدد لامپ مدل UV/OZ-20 حدود (0/74mg)0/85mg/l بدست آمد. میزان تولیدی در برابر برق مصرف شده حدود 0/55 g/kw است که می توان گفت تولید ازن با لامپ های مزبور بیش از این هم مقدور نیست.

اکسیداسیون شیمیایی- ازن، پرتوفرابنفش- دترجنت-تصفیه آب و فاضلاب