بررسی بن مایه های انتزاعی در قالی هریس

یک نقش از صافی ذهن انسانهای مختلفی عبور می کند. دالان زمان و ذهن در شکل گیری طرح ها نقش مهمی ایفا می کنند. بسیاری از طرح ها و نقوش قالی محصول تبادلات فرهنگی ملتها و اقوام مختلف هستند؛ همان گونه که بسیاری از محصولات فرهنگی و اجتماعی نظیر داستان ها، گویش ها، آداب و رسوم و... بین ملتها و اقوام مختلف مبادله می گردند و در این مسیر رنگ و بو و لهجه محلی به خود می گیرند، نقش ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. نقش ها نیز در نقل و انتقالات خود از محلی به محل دیگر دچار تغییر و تحول می گردند. هر نقشی فرزند نیازهای جامعه خود در زمانی خاص محسوب می گردد، شاید هم این طرح و نقش در جوامع دیگر متناسب با نوع زندگی، عملکردی متفاوت داشته باشد و حتی با نامی دیگر معرفی و عرضه گردد. طرح های شکسته هریس نیز از این قاعده پیروی می کنند. طرح لچک ترنج شاه عباسی گردان را بافندگان این ناحیه به طرح شکسته تبدیل کرده اند و به مرور با تغییرات صورت گرفته به روش ذهنی و ابداعات نو در طرحها، الگوهای بصری تازه ای به فرهنگ تصویری فرش عرضه شده است. وجود ارتباط بین نقش مایه هایی مثل گوبک، للک، سوقوردی و... در قالی هریس و بن مایه های اسطوره ای تامل برانگیز است . بافندگان ذهنی باف این حوزه، با بهره گیری از عامل تشبیه و انتزاع به خلق مجموعه ای از نقش مایه های بدیع پرداخته اند.

کلیدواژه ها:

اسطوره ، انتزاع ، هریس ، نماد ، فرش