عباسعلی افضلی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژیومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
محمد شریفی کیا - استادیار گروه سنجش از دور، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سیاوش شایان - استادیار گروه ژیومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

ارزیابی آسیب پذیری در ارتباط با رخداد فرونشست به سبب فراگیری فضایی و هم چنین حدوث کند و بطیی با وجود اثرات خسارتبار؛ به سهولت قابلیت شناسایی و درک ندارد.ارزیابی اثرات این پدیده نیازمند ابزار دقیق با قابلیت کاربرد در سطح فضایی گسترده است.از همین رو در این تحقیق به منظور یافتن الگوی فضای آسیب پذیری منتج از فرونشینی زمین در دشت دامغان، ابتدا نرخ و دامنه فرونشست، طی دوره زمانی 6 ماهه با بهره گیری از داده های راداری سنجنده ASAR به کمک تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری (D-InSAR) استخراج شد که نتایج حاکی از حدوث فرونشستی سالانه 7 سانتی متر بوده است.به منظور استخراج آسیب پذیری سازه ها و مستحدثات مستقر در محدوده مورد مطالعه ناشی از فرونشست، هسته های در حال فرونشست با نرخ و دامنه فضایی آن از طریق تداخل نگار تولیدی استخراج شد. برای درک بهینه و ارزیابی نظام مند آسیب پذیری؛ سازه ها و ساختارها به سه دسته سطح، خط و نقطه تقسیم و با روی هم گذاری هریک از لایه ها و پهنه های متشکل از طبقات سه گانه فرونشست، میزان خطرپذیری و میزان حدوث مقادیر فرونشست مربوط به انواع زیرساخت ها در محیط نرم افزاری مورد ارزیابی قرار گرفت. درقدم بعد؛ جهت راستی آزمایی یافته ها و بسته به الگوی فضایی تاثیرگذاری فرونشینی، در هریک از طبقات فرونشست؛ نقاط کنترل زمینی در هریک از این دسته ها بر روی تصاویر انتخاب و اقدام به پی جویی آنها در سطح محدوده گردید. نتایج حاصل از این پیمایش، موید شناسایی و ثبت عوارضی چون گسیختگی های طولی (عمدتا در لبه ها و مرز هسته های فرونشست)؛فرونشینی شعاعی و ایجاد فروچاله؛ و دگرگون شدن چاه های بهربرداری میباشد. تواما قرارگیری تاسیساتی چون راه ها و خط آهن و همچنین مساکن در طول این گسیختگی ها رویت و تغییرات ثبت شد؛ و عقیم شدن اراضی زراعی و کاهش ظرفیت آبخوان دشت نیز به عنوان آسیبهای محیطی فرونشست معرفی گردید.

ژیومورفولوژی کاربردی، فرونشست، تداخل سنجی تفاضلی راداری، آسیب پذیری، دشت دامغان