بررسی روند تغییرات تبخیر تعرق گیاه مرجع، دما و بارندگی در اقلیم نیمه خشک ایران

در این پژوهش روند تغییرات دراز مدت تبخیر و تعرق گیاه مرجع، دمای متوسط و بارندگی در مقیاس ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا کل ایستگاه های سینوپتیک ایران با استفاده از اقلیم دومارتن اقلیم بندی شد. تحقیق حاضر در اقلیم نیمه خشک ایران انجام شده است که در آن 14 ایستگاه سینوپتیک با دوره آمار برداری حداقل 30 ساله به سه روش کمترین مربعات خطا، من – کندال و والد – وولفوویتز مورد بررسی قرار گرفته است. تبخیر تعرق گیاه مرجع با استفاده از روش فائو پنمن مونتیث محاسبه شده است. با در نظر گرفتن سطح معنی داری 5 درصد، سه ناحیه روند مثبت، منفی و بدون روند در اقلیم نیمه خشک ایران تشخیص داده شد. نتایج بررسی نشان داد که اکثر پارامترهای هواشناسی و تبخیر تعرق گیاه مرجع از روند مشخصی تیعیت نمی کنند. به عنوان مثال در ماه سپتامبر برای پارامترتبخیر و تعرق 21 درصد ایستگاه ها روند مثبت، 36 درصد منفی، 43 درصد بدون روند و برای پارامتر دما 29 درصد مثبت، 21 درصد منفی و 50 درصد بدون روند و برای بارندگی 100 درصد ایستگاه ها بدون روند می باشد. از بین روش های روند یابی روش کمترین مربعات خطا اگر داده ها از توزیع نرمال تبعیت کنند، نسبت به روش های دیگر ارجعیت دارد. نتایج روش من – کندال به روش کمترین مربعات خطا بیشتر مطابقت دارد. روش والد – وولفوویتز نتایج متفاوتی نسبت به سایر روش ها از خود نشان داد.

کلیدواژه ها:

تبخیر تعرق ، دما ، بارندگی ، اقلیم نیمه خشک ، روند زمانی ، ایران