شهرام گیل آبادی - استادیار فلسفه هنر دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
علی اصغر شیرازکی - کارشناس ارشد تولید سیما

این پژوهش به معرفی ساختار مناسب برای ارایه آیین ها و مناسک مذهبی در تلویزیون می پردازد. به رغماهمیت برنامه های مناسکی مذهبی به نظر می رسد در تلویزیون کشور ما کمتر آثار قابل اعتنایی به این شیوهتولید می شود. از دلایل این ضعف فقدان شناخت علمی، حرف های و تیوریک در این زمینه است. پژوهشحاضر به شیوه اسنادی- کتابخانه ای، با هدف شناخت ساختار مناسب برنامه های مناسکی- مذهبی نتایجکاربردی خود را ارایه می کند.نخست رویکرد ابزارانگارانه وسپس رویکرد فناوری محور، از دیدگاه های فلسفی، ارتباطی و جامعه شناختی،درباره حضور دین در رسانه تلویزیون، مورد بررسی قرار می گیرد. پس از آن دیدگاه سوم و بینابینی با محوریتنظریه همگرایی رسان ههای مدرن وسنتی معرفی خواهد شد. توجه به الگوی ارتباطی مناسب برای حضور آیین ها ومناسک مذهبی در تلویزیون از اهمیت شایانی برای انتخاب ساختار مناسب برنامه سازی برخوردار است. به همینجهت مدل ارتباط آیینی در چارچوب نظریه همگرایی به عنوان الگوی مناسب ارتباطی برای ارایه آیین ها و مناسکمذهبی در تلویزیون در نظر گرفته شده است.تعامل و نمایش ایمان مشترک، مهم ترین مفاهیم برای درک مدل ارتباط آیینی است. با توجه به اهمیت اینمفاهیم، قالب برنامه های زنده تلویزیونی با ویژگی های ساختاری واقعیت نمایی، تعامل و همزمانی، مناسب ترینزمینه را برای برقراری یک ارتباط آیینی، از طریق ارایه رسانه ای آیی نها و مناسک مذهبی به وجود می آورد.هم پوشانی ساختار برنامه زنده تلویزیونی با اقتضایات الگوی ارتباط آیینی، این پژوهش را به مهم ترین نتایج خودمی رساند. با استفاده از ساختار برنامه های زنده تلویزیونی در چارچوب الگوی ارتباط آیینی می توان محمل مناسبیبرای ارایه آیین ها و مناسک مذهبی در قالب برنامه های تلویزیونی فراهم آورد.

دین، آیین و مناسک مذهبی، مدل ارتباط آیینی، ساختار برنامه زنده تلویزیونی