مهدیه سلیمانی ساردو - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
غلامرضا افشارمنش - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی جیرفت
زهرا رودباری - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه باهنر کرمان

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش رقم پرتو در جیرفت درسال زراعی 90 - 89 آزمایشی بصورت، کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت اجرا شد. تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلیدر چهار سطح شامل (8، 15 ، 21 ، 29 تیر ماه) و تراکم به عنوان عامل فرعی در سه سطح (10 ، 20 و 30بوته در متر مربع) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر ارتفاعبوته، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، عملکرد دانه و بیوماس تاثیر معنی داری داشت. اثر تراکم بوته برتعداد نیام در بوته و بیوماس معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت در تراکم بوته جز بر ارتفاع بوته و بیوماسبر سایر صفات معنی دار نبود ارتفاع بوته بیشتر (3/ 91 سانتی متر) در 8 تیر و 30 بوته در متر مربع بدستآمد. بیشترین عملکرد دانه با میانگین 1001 کیلوگرم به تاریخ کاشت 15 تیرماه و کمترین آن با میانگین3/ 714 کیلوگرم به تاریخ کاشت 29 تیرماه تعلق داشت. اگر چه از لحاظ آماری تراکم کاشت بر عملکرددانه معنی دار نبود، اما بیشترین عملکرد دانه با میانگین 98 / 907 کیلوگرم در هکتار به تراکم 30 بوته درمتر مربع تعلق داشت. با عنایت به نتایج یکساله بهترین تاریخ کاشت 15 تیرماه به همراه تراکم بوته 10 بوتهدر متر مربع در شرایط منطقه جیرفت می تواند قابل توجه باشد.

ارتفاع بوته، بیوماس، تعداد نیام