سپیده ورناصری - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه گرگان، دانشکده مرتع و آبخیزداری، گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی
حمیدرضا عسگری - استادیار گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه گرگان
محمد عجمی - کارشناس ارشد خاکشناسی، دانشگاه گرگان، دانشکده مهندسی آب و خاک، گروه علوم خاک.

افزایش نگرانی ها در زمینه گرمایش جهانی و تغییر اقلیم موجب شده است به خاک و توانایی آن در ترسیب کربن توجه ویژه ای شود. از موضوعات مورد توجه در این زمینه، تاثیر مدیریت های مختلف اراضی بر میزان ترسیب کربن در خاک است. از اینرو، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در برخی از اراضی زراعی شهرستان آق قلا با سابقه بهره برداری یکسان و با سیستم مدیریتی متفاوت که عبارتند از سه تیمار: خاکورزی مرسوم، کم خاکورزی و بی خاکورزی، به اجرا درآمد. پس از اندازه گیری میزان کربن آلی و ترسیب کربن در خاک، داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه آماری شد و جهت مقایسه میانگین ها نیز از آزمون دانکن استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که تفاوت معنی داری بین داده های ترسیب کربن در مدیریت های مختلف اراضی وجود دارد، اما برخلاف انتظار، بیشترین مقدار ترسیب کربن (41/16825 کیلوگرم/هکتار) در خاکورزی مرسوم و کمترین مقدار آن (59/8032 کیلوگرم/هکتار) در سیستم کم خاکورزی مشاهده گردید که دلیل آن اجرای عملیات تسطیح اراضی غیر اصولی که پیشتر در اراضی که در حال حاضر تحت سیستم خاکورزی حفاظتی قرار گرفته اند، رخ داده است. این عملیات موجب به زیر خاک رفتن خاک حاصلخیز سطحی شده، درنتیجه میزان مواد آلی خاک را تحت تاثیر قرار داده است.

ترسیب کربن، کربن آلی خاک، سیستم های خاکورزی، آق قلا