خدیجه سالاری نیک - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده کشاورزی، گروه خاکشناسی
محسن نایل - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا
قاسم اسدیان - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
علی اکبر صفری سنجانی - استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

برای ارزیابی تاثیر جوامع گیاهی مختلف بر بخش های کربن آلی خاک ، شش تیپ گیاهی، شامل گندم دیم، گندمی، گون-بروموس، گون-جارو، گون-درمنه و گون-فرفیون در حوضه گنبد، همدان، انتخاب و کربن کل، نگهداشت کربن، کربن فعال، کربن فعال اصلاح شده، کربوهیدرات و کربوهیدرات اصلاح شده در خاک سطحی (10-0 سانتی متر) اندازه گیری شد. کربن کل و کربوهیدرات به طور معنی داری در گون-بروموس (به ترتیب 2/1% و mg/kg 6/4434) و گون-درمنه (به ترتیب 24/1% و mg/kg 3/5761) بیشتر از دیگر پوشش ها بود. . در مقابل، کربن کل، کربوهیدرات و نگهداشت کربن در گندمی و گندم دیم به طور معنی داری کمتر از دیگر تیپ ها بود. بیشترین (mg/kg 7/617) و کمترین mg/kg) 7/263) کربن فعال به ترتیب در گون-بروموس و گندم دیم مشاهده شد. کربن فعال اصلاح شده به طور معنی داری در گون-بروموس، گندمی و گون-فرفیون بیشتر از دیگر پوشش ها بود. کربوهیدرات اصلاح شده به طور معنی-داری در گون-فرفیون بیشتر از دیگر پوشش ها بود. به وسیله تجزیه رگرسیون خطی چند متغیره، تغییرات کربن کل (60%)، نگهداشت کربن (29%)، کربن فعال (7/68%)، کربن فعال اصلاح شده (30%)، کربوهیدرات (5/69%) و کربوهیدرات اصلاح شده (30%) به ترتیب به وسیله ارتفاع، درصد شن، تاج پوشش گیاهان بوته ای، تاج پوشش کل، تولید کل و ارتفاع شرح داده شد.

کیفیت خاک، تیپ گیاهی، نگهداشت کربن، کربن فعال، کربوهیدرات