حسن مردانی - کارشناس ارشد اداره مهندسی بهداشت و فار غالتحصیل رشته بهداشت محیط از دا
محمدحسن محمودیان - عضو هیات علمی و دانشجوی دکتری دانشگاه علوم پزشکی قم
محمد قاسمیان - کارشناس ارشد فارغ التحصیل رشته مهندسی محیط زیست از دانشگاه آزاد اسلام

امروزه پسماندهای آزمایشگاهی به دلیل دارا بودن آلودگی های مختلف بیولوژیک، شیمیایی، ژنوتوکسیک، رادیواکتیو و غیره، از حساسیت ویژه ای برخوردارند و دفع غیر اصولی آنها می تواند، بیماریزایی، جهش سلولی و سرطان زایی را برای انسان در بر داشته باشد. بدینمنظور شناسایی و اطمینان از مدیریت ضابطه مند و بهینه پسماندهای خ طرناک آزمایشگاهی و نیز ایجاد رویه ای بهینه برای جمع آوری، حمل ونقل، تصفیه و امحاء پسماندها از اهمیت ویژه ای در سلامت پرسنلِ محیط کار، جامعه و محیط زیست، برخوردار است. در این مقاله پارامترهای دخیل در مراحل مدیریت بهینه پسماندهای آزمایشگاهی که شامل مراحل شناسایی، طبقه بندی، جمع آوری ، بسته بندی، برچسب زنی، حمل و نقل، تصفیه و امحاء پسماندها میباشد، ارائه شده و با در نظر گرفتن رهنمودهای ملی و بین المللی، روش دستیابی به سامانه مدیریت پسماندها، آورده شده است. انتخاب و استفاده از یک روش ارائه شده در رهنمودهای مختلف بین المللی، جهت مدیریت پسماندها، در یک مرکز خاص، امکانپذیر نیست و بایستی با در نظر گرفتن شرایط کاری، منطقه ای و الزامات ملی، نسبت به طراحی برنامه مدیریت بهینه پسماندها اقدام نمود . فرایند تولید پسماندها، دوره و میزان تولید آنها ، در مرحله شناسایی پسماندها از طریق پرسشنامه مشخص میشود و پس از پیش بینی روشهای امحای ممکن، طبقه بندی و روش جمع آوری مشخص میشود. بر اساس نتایج حاصل از تعین میزان و ریسک خطرزایی هر یک از پسماندها، بسته بندی، برچسب زنی و روش امحاء درمحل یا خارج از محل تعیین میشود. هر یک از روشهای امحاء فوق با توجه به نتایج بررسی شرایط زمانی، منطقه ای، قانونی و نتایج شناسایی و تعیین خطرزائی انتخاب میشود و پس از اعتبارسنجی، روش بهینه مدیریت پسماند انتخاب شده و دستورالعمل آن به همراه روش مستندسازی تهیه و اجرا میشود.

پسماند، آزمایشگاه ، مدیریت ، امحاء