فرزانه امیری کیا - فارغ التحصیل ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
امیررضا صادقی بختوری - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
علی حسین قلیزاده - فارغ التحصیل ارشد سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران
صادق ناجی - فارغ التحصیل ارشد سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران

زعفران، با ارزش اقتصادی بسیار بالا نقش ویژه ای در صادرات غیر نفتی ایران دارد. در نتیجه شناخت و تعیین نواحی مستعد کشت زعفران برای بسترسازی مناسب در برنامه ریزی منطقه ای و به ویژه بخش کشاورزی امری حیاتی و مهم است. در این پژوهش از پارامترهای اقلیمی و زمینی جهت سنجش قابلیت اراضی برای کشت زعفران در شهرستان ایذه استفاده شده است. این پارامترها عبارتند از: شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، متوسط دمای سالانه، متوسط بارش سالانه، حداکثر دمای سالانه، حداقل دمای سالانه. به منظور الویت بندی وارزیابی معیارها و لایه های اطلاعاتی در رابطه با هم و تعیین وزن آن ها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش ویکور (Vikor) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. وزن دهی به معیارها مطابق نظر کارشناسان مربوطه و منابع موجود در درون و همچنین بین لایه ها انجام گرفت و براساس معیارها و مدل موردنظر، هم پوشانی و تحلیل فضایی لایه ها در محیط GIS صورت گرفت و لایه نهایی قابلیت اراضی برای کشت زعفران تهیه شد ونقشه نهایی منطقه مورد مطالعه با کلاس های مجزا مشخص و از همدیگر تفکیک شد. نتایج پژوهش بر اساس نقشه استخراج شده، حاکی از پتانسیل بسیار خوب شهرستان جهت کشت این محصول ارزشمند است و در حدود ۶۰۸ کیلومتر مربع از مساحت شهرستان (۱۶ درصد) اهمیت بسیار مناسب جهت کشت زعفران دارد (نواحی غربی و جنوب شرقی ایذه). همچنین در حدود ۱۳۰۹ کیلومتر مربع (۳۴ درصد) طبقه مناسب قرار دارد که بیشتر در نواحی غرب، شمال و شمال غرب شهرستان است.

زعفران، سسیستم اطلاعات جغرافیایی، ویکور، تحلیل سلسله مراتبی، قابلیت اراضی