تحلیلی بر روند یکنواخت گرادیان درجه حررات حداکثر روزانه بهار و تابستان مطالعه موردی (استان اصفهان)

دماهای حداکثر روزانه نقش در کشاورزی، هیدرولوژی، منابع آب و... دارند و آگاهی از چگونگی تغییرات این نوع از رخدادهای خسارت زا امری ضروری است. از این رو شایسته است این تغییرات دمایی تحلیل و پیشبینی شود. ضرورت تحقیق در زمان فعلی که در بیشتر نقاط دنیا روزهای گرم در حال افزایش بوده و به یک مسیله جدی تبدیل شده است، آشکارتر میگردد. برای انجام این پژوهش از داده های روزانه دمایی (بیشینه، متوس و کمینه) 11 ایستگاه سینوپتیک استان اصفهان طی دورهی زمانی 24 سال با دورهی آماری مشترک 1993-2016 استفاده شد. به منظور بررسی گرادیان دمایی سری داده ها دو فصل بهار و تابستان با دو روش تشکیل شد: روش اول ابتدا صدک نودام از روی داده های میانگین دمای روزانه محاسبه و روزهای که دمای بیشینه آن از صدک نودام بیشتر بودند در تشکیل سری داده ها استفاده شدند در روش دوم تشکیل سری داده ها، دمای 30 درجه به عنوان آستانه محدودکننده در کشاورزی در نظر گرفته شد و روزهای بیشتر از آن در تحلیل سری استفاده شدند. پس از تشکیل سری، تعداد روزهای بالای آستانه، ماکزیمم و متوس گرادیان افزایش دمای بیشینه محاسبه شدند. با استفاده از آزمون ناپارامتریک منکندال معنی داری روند یکنواخت داده ها تحلیل شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در هر دو رویکرد، بیشتر ایستگاه ها در تعداد روزهای بالاتر از آستانه دارای روند مثبت معنیدار میباشند. به عبارتی دیگر تعداد رخدادهای بیشینه دما در حال افزایش است، با این حال، تعداد روزهای بالاتر از صدک نودام ایستگاه های فرودگاه، گلپایگان، شهرضا و کبوتراباد و و تعداد روزهای بالاتر از دمای 30 درجه ایستگاه های اردستان، نطنز، شهرضا و داران دارای روند معنیدار نمیباشند. با افزایش دماهای حداکثر در آینده، احتمال خسارات ناشی از گرمایش زیاد افزایش خواهد یافت و میزان تبخیر ناشی از افزایش دما، افزایش خواهد یافت از این رو بهتر است به خاطر محدودیتهای شدید منابع آبی استان اصفهان سطح زیر کشت آبی در این دو فصل کاهش یابد.

کلیدواژه ها:

گرادیان دمایی ، دمای حداکثر ، صدک نودام ، آستانه 30درجه ، روند یکنواخت