تعیین الگوی گشت زراعی با تاکید بر کشاورزی پایدار در اراضی زیر سد مشهد

کشاورزی، فعالیتی است که همواره تحت تاثیر عوامل طبیعی همچون سیل، خشکسالی، حمله آفتها و مانند آن قرار دارد، از سوی دیگر، عوامل گوناگونی چون قیمتها، تغییر عملکرد و هزینه ها نیز همراه با عوامل طبیعی موجب بروز ریسک و نبود حتمیت در این فعالیت میشود؛ بنابراین تصمیمگیری در چنین شرایطی نیاز به ابزارهای مناسب و کارا برای منظور کردن عوامل پیشگفته در طراحی نظامهای زراعی دارد الگوهای گوناگونی در ده ههای اخیر پدید آمده و توسعه یافته که در آنها سعی شده ا ست تا ری سک در تصمیم گیریها دخالت داده شود. مطالعه پایداری سیستمهای زراعی مستلزم ارزیابی جامع و یکپارچه ای از دینامیسم حاکم و ارتباط تنگاتنگ ابعاد محیطی، اقتصادی و اجتماعی آنهاست. بهینه سازی تخصیص و افزایش بهره وری مصرف آب در یک سیستم زراعی، علاوه بر بهبود وضعیت پایداری و حفاظت از منابع آب و خاک، کاهش خسارتهای اقتصادی و اجتماعی را نیز در پی خواهد داشت. شمار زیادی از مدلهای برنامه ریزی ریاضی برای تحلیل و ارزیابی جوانب مختلف برنامه ریزی و مدیریت سیستمهای زراعی در ده ه های اخیر توسعه پیدا کردهاند. در این پژوهش از الگوی برنامهریزی ری سکی همچون موتاد ا ستفاده شده ا ست همچنین مقایسه الگوی کشت فعلی با الگوی بهینه کشت در شرایط ریسک انجام شده است. داده های این تحقیق مربوط به بخش کشاورزی، دوره مورد مطالعه 6 سال از سال 1389 تا 1396 و منطقه مورد بررسی شهرستان مشهد مرکز استان خراسان رضوی میباشد. در این پروژه از بسته نرمافزاری WINQSB ا ستفاده شده ا ست. مح صولات مورد برر سی شامل گندم آبی، جو آبی، چغندرقند، پیاز آبی و گوجه فرنگی آبی است. نتایج به دست آمده نشان داد که پیاز آبی در سیستم برنامه ریزی بازه ای چند هدفه و فازی و همچنین در شرایط ریسک سطح زیر کشت آن به میزان قابل توجهی افزایش مییابد. در حالی که سطح زیر کشت گوجه فرنگی در شرایط ریسک کاهش مییابد که این مطلب به دلیل محدودیت نیروی کار، نیاز فراوان به آب و بالا بودن هزینه آبیاری میباشد.

کلیدواژه ها:

الگوی بهینه کشت ، سیستم زراعی ، برنامه ریزی بازه ای ، فازی