هاشم درخشان - فارغ التحصیل ارشد علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد
کامران داوری - استاد گروه علوم و مهندسی آب،دانشگاه فردوسی مشهد

آب زیرزمینی یگانه منبع قابلاطمینانرایب تامین آب (مخصوصا0 شرب) در شرایط خشکسالی بوده، که لزوم حفاظت از آن به دلیل افزایش آسیب پذیری در برابر وقوع خشکسالی های خطرناک، ناشی از تغییر اقلیم اجتناب ناپذیر است. در حال حاضر در صورت وقوع خشکسالی میزان برداشت از آبزیرزمینی تغییر نمیکند در حالی که میزان آب تجدیدپذیر کاهش یافته و به شدت تغذیه آبخانه کم میشود. کاهش تغذیه آبخانه تعادل با میزان برداشت را بر هم میزند. که این عدم تعادل در قالب افت سطح آبزیرزمینی نمایان خواهد شد. بنابراین تنظیم برداشت به تناسب تغییر شرایط آبوهوایی از کلیدی ترین چالشها در مدیریت آب زیرزمینی محسوب میشود. در این مقاله استفاده از شاخص خشکسالی برای مدیریت بهره برداری از آبزیرزمینی مورد توجه قرار گرفته، و روشی به منظور بهبود ارتباط بین نوسانات آب و هوایی در تنظیم میزان برداشت از آب زیرزمینی پیشنهاد گردیده است. روش پیشنهادی (شاخص خشکسالی تجمعی) با استفاده از داده های یک دوره 122 ساله در دشت مشهد مورد کاربرد قرار گرفت. بر اساس شاخصSPI، شاخص خشکسالی تجمعی (CSPI) به منظور مدیریت بهره برداری آبزیرزمینی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که شاخص CSPI میتواند مبنایی معقول برای تنظیم برداشت از آبخانه متناسب با نوسانات آب و هوایی فراهم آورد.

خشکسالی، شاخص خشکسالی تجمعی، ذخیره استراتژیک آب زیرزمینی، مدیریت پایدار آب زیرزمینی