کامل آزرم - دانش آموخته دکتری اقلیمشناسی، دانشگاه تبریز
عباس مفیدی - استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

هدف اصلی این پژوهش بررسی سازوکارهای وقوع بارش های همرفتی بهاره در شمال غرب ایران می باشد. برای این منظور از خروجی های مدل منطقه ای RegCM4 و داده های شبکه بندی شده رقومی با قدرت تفکیک مناسب، جهت مطالعه نقش عوامل مختلف از جمله واداشتهای دینامیکی، ترمودینامیکی و واداشتهای مکانیکی کوهستان برای روز 5 ژوین 2003 بهره گرفته شد. نتایج بیانگر آن است که در روز معرف بارش همرفتی، علیرغم تسلط یک ناوه ی موج غربی و تداوم فرارفت تاوایی مثبت در وردسپهر میانی، بر اساس تحلیلهای میان مقیاس، واداشتهای گرمایی و مکانیکی حاصل از استقرار کوه های مرتفع نقش مهمی را در ایجاد رخداد بارش همرفتی بازی مینماید. بنابراین سازوکار مسیول در شکلگیری بارش همرفتی روز 5 ژوین 2003، حاصل برهمکنش فرآیندهای میانمقیاس (واداشتهای گرمایی و مکانیکی حاصل از ناهمواریهای شمالغرب ایران) و فرآیندهای دینامیکی مقیاس همدید (استقرار ناوه/کم ارتفاع تراز میانی) بر روی منطقه میباشد. به عبارتی، هیچ یک از عوامل یادشده، به تنهایی و در غیاب سایر عوامل قادر به ایجاد بارشهای سنگین بهاره با مشخصات همرفتی در شمال غرب ایران نخواهند بود.

بارش همرفتی، تحلیل میان مقیاس، شمال غرب ایران ، گرمایش دررو، RegCM4