محمد سلیقه - دانشیار دانشگاه خوارزمی تهران

هدف از این مقاله، تعیین تاثیر تغییرات اقلیمی دوران اخیر در تراز ارتفاع ژیوپتانسیل سطوح میانی تروپوسفر ایران و تغییرات در الگوهای فشار سطح زمین در سه ماه فصل زمستان (دوره بارشی ایران) میباشد. بدین منظور از داده های ارتفاع ژیوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال و داده های فشار تراز دریا استفاده شد. سپس دو بازه زمانی ده ساله (بازه اول از 1948 تا 1957 و بازه دوم از 2008 تا 2017 میلادی) انتخاب شدند. مقایسه این دو بازه زمانی ، مبنای تعیین کننده مقدار تغییرات رخ داده در ترازهای پایینی و میانی تروپوسفر ایران بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که در تراز 500 هکتوپاسکالی در نیمه شمالی بین 20 تا 40 متر و در نیمه جنوبی ایران بین 0 تا 20 متر افزایش ارتفاع رخ داده است. در تراز دریا نیز افزایش فشار به میزان 2 هکتوپاسکال بویژه در شمال غرب ایران رخ داده است.

ارتفاع ژیوپتانسیل – تغییر اقلیم- مراکز فشار – پرفشار جنب حاره ای