مسلم رستم پور - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند
محمد جعفری - استاد گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

تنش های محیطی در اکثر مناطق دنیا از مهمترین عوامل محدود کننده در گسترش و زادآوری گیاهان در سیستم های طبیعیو کشاورزی شناخته شده است. تنش های خشکی و شوری از مهم ترین عوامل محیطی کاهش رشد و عملکرد بسیاری ازگیاهان به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا محسوب میشوند و تاثیر معنی داری بر جوانه زنی و رشد گیاهچهدارند. اولین و حیاتی ترین مرحله رشد و استقرار گیاهان، جوانه زنی است. بدین منظور، پرایمینگ بذر می تواند به عنوان یکیاز روش های بهبود کارایی بذر، جهت کاهش اثرات تنش های محیطی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج بسیاری از مطالعات نشانداده است که پرایمینگ بذر، باعث افزایش درصد، سرعت و یکنواختی جوانهزنی و سبز شدن بذر تحت تنش های خشکی وشوری می گردد. روشهای پرایمینگ بی شماری وجود دارد که عبارتند از: هیدروپرایمینگ، هالوپرایمینگ، اسموپرایمینگ،ترموپرایمینگ، ماتری پرایمنیگ ، بیوپرایمینگ، هورمون پرایمینگ و ..... که در این مقاله به اختصار توضیح داده میشوند. بهمنظور مقابله با تنش های محیطی ، نیاز به تحقیقات گسترده ای بر روی روشهای بهبود جوانه زنی بذر گیاهان بوته ای ودرختچه ای خشکی پسند و شورپسند احساس می شود.

بهبود بذر، پرایمینگ بذر، تنش های محیطی، شورپسند