سیما عوض پورجلالی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مرتعداری دانشگاه یزد
آناهیتا رشتیان - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد

شیرین بیان از خانواده لگومینوز و دارای خواص غذایی و دارویی است. در طب سنتی ایران به خاصیت ضداسپاسم آن اشاره شده و برای درمان بیماری ایدز انسانی و مهار فعالیت سلولی اهمیت دارد. در این تحقیق اثر سه نوع محرک زیستی عصاره لوبیا(با 3 تیمار 10، 20 و 30 درصد) و عصاره نخود(با 3 تیمار 10، 20 و 30 درصد) و اسیدهیومیک(ا ،5 و 10 گرم بر لیتر) روی صفات جوانه زنی این گیاه در آزمایشگاه علوم گیاهی در قالب طرح کاملا تصادفی بصورت گلدانی در 3 تکرار بررسی شد. از آب مقطر نیز به عنوان تیمار شاهد استفاده شد. تلقیح این گیاه به این صورت بود که ابتدا تعداد400 عدد بذر گیاهدارویی شیرین بیان جهت تسریع در جوانه زنی به مدت یک ماه داخل شن شسته شده در یخچال نگهداری شد، سپس از داخل شن جداسازی و با آب مقطر شسته شد و در محلول عصاره لوبیا(10درصد،20درصد،30درصدو شاهد)، عصاره نخود(10درصد،20 درصد،30 درصد و شاهد) و اسیدهیومیک(1 ،5 و 10 گرم بر لیتر و شاهد) به مدت 24 ساعت نگهداری شدند و سپس خشک شده و داخل ظروف گلدانی حاوی پرلیت کاشته شدند. در هر ظرف 30 عدد بذر قرار داده شد. بذرهای درون هر ظرف بصورت روزانه آبیاری شدند و با تنظیم دمای 21 درجه سانتی گراد و نور 16 ساعت در روز قرار گرفتند. به منظور اندازه گیری درصد جوانه زنی هر5 روز یک بار تعداد بذرهای جوانه زده شمارش شدند و این عمل تا پایان دوره(50 روز) انجام شد. معیار جوانه زنی بذر خروج گیاهچه از بستر حاوی پرلیت بود. نتایج تست نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنوف انجام شد. اثرهمه تیمارها روی صفات جوانه زنی گیاه شیرین بیان معنی دارشد بطوریکه کاربرد اسیدهیومیک و عصاره لوبیا تاثیر مثبت داشت ولی عصاره نخود اثر منفی داشت و باعث کاهش نرخ جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و بنیه بذر شد. درآخر این نتیجه گرفته شد که اسیدهیومیک بهترین تیمار برای افزایش نرخ جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و بنیه بذر گیاه است.

اسیدهیومیک، جوانه زنی، محرکزیستی، صفات مورفولوژیکی، عصاره جوانه