پریسا کیومرثی - کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، دانشگاه تهران
محمدرضا رسولی - دانشجوی کارشناسی ارشد سینما، دانشگاه تهران

سکوت در ادبیات نمایشی، از عناوینی است که در پژوهش ها کمتر به آن پرداخته شده است. به دلیل اهمیت سکوت در جهان امروز، صاحب نظران رشته های مختلف در باب کارکرد سکوت، نظریه داده اند. یکی از نظریه پردازان حیطه ی گفتمان سکوت، توماس برونو است. برونو ضمن تببین کارکرد سکوت در موقعیت های مختلف، نظریه ای داده که سکوت را به سه دسته، تقسیم بندی می کند. سکوت به عنوان یکی از ابزارهای انتقال مفاهیم در ادبیات نمایشی به کار گرفته می شود. در ادبیات نمایشی ایران نیز نویسندگان از سکوت در انتقال مفاهیم استفاده کرده اند. یکی از این نویسندگان، محمد چرمشیر است. چرمشیر در نمایش نامه هایش، برای ادامه ی دیالوگ ها و انتقال مفاهیم به کمک دیالوگ به فراخور متن هایش از مکث و سکوت استفاده می کند. در این پژوهش، ابتدا سکوت و جایگاه آن در دنیای امروز تبیین می گردد. سپس با توجه به نظریه ی برونو، انواع سکوت مشخص می شود. پس از آن، گونه های مختلف سکوت در دو نمایش نامه ی محمد چرمشیر به نام های مروارید و فاطمه عنبر بررسی می شود تا مشخص گردد که چرمشیر برای هر چه بهتر فهمیدن مخاطب از گفتارها، از چه نوع سکوتی در نمایش نامه هایش بهره می برد.

سکوت، توماس برونو، محمد چرمشیر، مروارید، فاطمه عنبر