محمدرضا روحانی - استادیار گروه فرهنگ و تمدن دانشگاه امام صادق علیه السلام

فطرت یکی از مفاهیم پر دامنه در عرصه اندیشه دینی بشمار می رود که ثمرات معرفتی فراوانی در جهان اجتماعیداشته است. فطرت در میان متفکرین صدرایی غالبا در مورد ادراکات و گرایشات انسانی مورد توجه قرار گرفته است. امابرخی حکماء به مبادی هستیشناختی این مقوله نیز توجه نموده اند که ناظر به مرتبه وجودی فطرت در نظام توحیدی ونظام بخشی به جهان اجتماعی میباشد؛ بر این اساس علامه طباطبایی ره با نگرش عرفانی به تبیین وحدت شخصیه وجوددر مراتب هستی می پردازند؛ اولین تعین، همان مرتبه وجود منبسط یا حقیقت محمدیه (ص) است که واسطه فیض حقبه مراتب عالم می باشد. روایات مربوط به اولین خلقت الهی نیز ناظر به وجوه مختلف این حقیقت نورانی است که بهاعتبارات گوناگون دیده شده است. فطرت بعنوان یکی از وجوه این حقیقت در ظل احدیت حق تعالی، تجلی عشق و شوقعالم به مطلق کمال و کمال مطلق است که این معنا در انسان بواسطه قوه نطقیه شدیدترین ظهور را دارد.

مقام احدیت، حقیقت محمدیه ص، فطرت، عشق و شوق، علامه طباطبایی (ره)