عبدالرفیع رحیمی - استادیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
اصغر شیری رحمت آبادی - کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

در این مقاله، به یکی از دستاوردهای مهم همزمان با دوران بحران خلافت اموی از سال 60 تا 73 ه.ق، یعنی قیامابن زبیر و حضور موالی در آن برهه از زمان می پردازیم. پس مرگ معاویه بن ابوسفیان، مشکل جانشینی به مدتدو دهه امویان را به مخاطره انداخت. زبیریان خاندان تاثیرگذار بر حوادث مهم عصر اموی بودند. در فاصله ی سال های نامبرده در جهان اسلام، شاهد دو خلیفه ی زبیری و اموی یکی در حجاز و دیگری در شام هستیم. ازسوی دیگر، موالی ایرانی یکی از گروه های ستمدیده ی هجوم اعراب به ایران است، اما به دلیل کاردانی ایرانیان دراداره ی امور، امویان نتوانستند ایشان را از صحنه خاراج سازند. مقاله ی حاضر، با استفاده از منابع معتبر وتحقیقاتی تهیه گردیده است.

والی، زبیریان، امویان، قیام