مریم فراش خیابانی - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه هنر،

در نگاه اول شاید آنچه واژه ی فراغت در ذهن مخاطب تداعی کند، بیشتر جنبه ی لذت فردی و منفعت شخصی رادربرداشته باشد. مسیله ی اصلی این پژوهش این است که چگونه میتوان این فراغت را به امری ورای آن مرتبط کرد برخی مکانها مانند نمونه ی موردی این تحقیق، کافه 1 ها، به این پرسش پاسخ داده اند. مکانهایی که توانسته اند در نمونه های موفقی علاوه بر ایجاد مکانی برای فراغت، مشارکتی در امور خیرخواهانه داشته باشند. لذا این پژوهش بر آنست که نقش این مکانها را در پیوند بین مسیله ی فراغت و امر نیکوکارانه با توجه به فعالیت هایی که در برخی کافه ها شکل گرفته اند، واکاوی کند. در شناسایی ویژگیهای این نوع از مکانها از مفهوم مکان سوم 2 که توسط ری الدنبرگ 3 ، شهرساز امریکایی در دهه 1990 ارایه شد، بهره گرفته شده است. در بخش مورد پژوهی نیز با استفاده از روش مشاهده، فعالیت 15 کافه در شهر کرج مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت پس از شناسایی کافه ها به عنوان مکانهای فراغتی ای که به دلیل ایجاد حس همدلی بین کاربران فضا، محیط خودمانی و ایجاد گفتمان مشترک، منطبق بر ویژگی های مکان سوم هستند، فعالیتهای نیکوکارانه ی این مکانها در سه دسته ی زیست محیطی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی شناسایی شده است.

مکان سوم، گفت و گو، فراغت، نیکوکاری، کافه