محمد رحمانی - عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران
میترا پارساییان - دانشجو کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران

این تحقیق از نوع کاربردی است که با مطالعه اسنادی و روش مشاهده غیر مستقیم از طریق نقشه های موجود و عکس های هوایی پژوهش شده است. روش عمده تحقیق توصیفی تحلیلی است و محقق 16 نقطه شهری که جامعه آماری تحقیق محسوب می گردد را ، در غالب ناحیه غربی استان لرستان در یک نظام فضایی و سکونتگاهی مورد مطالعه قرار داده است. در این پژوهش برای تحلیل نظام سکونتگاهی این نواحی معیارهای موجود در تشخیص مجموعه شهری با قاعده رتبه اندازه در سطوح ناحیه ای تطبیق داده شده است که بر این اساس در بررسی های انجام شده مشخص شد که طی دهه1365-1375 نظام نخست شهری ناحیه با ازایش جمعیت شهرهای کوچکتر رو به تعادل است اما طی دهه 1375-1385 با اضافه شدن 11 نقطه شهری اختلاف شهرهای میانی از توزیع نرمال افزایش یافته و عدم تعادل در شبکه شهری این ناحیه دیده می شود. با رشد جمعیت شهری ناحیه خرمآباد طی دهه های گذشته و ایجاد مرکز جمعیتی خرم آباد که بیشتر جمعیت شهری ناحیه را در خود جای داده است و در نظر گرفتن پتانسیل ها، قابلیت ها و محدودیت های این مراکز از نظر امکانات و حتی محدودیت گسترش این شهرها )کوهستانی بودن و به تبع آن کمبود و گرانی زمین(، لزوم تمرکززدایی شهر خرم آباد بیش از پیش آشکار می گردد . که در این مورد تقویت شهرهای میانی و کوچک مانند کوهدشت، نورآباد الشتر و ... با ایجاد امکانات لازم در این شهرها و روستاهایی که به شهر تبدیل شده اند لازم است تا جوابگوی حوزه ی نفوذ جمعیتی خود باشد . به این ترتیب از عمق شکاف موجود بین شهر اول با سایر نقاط کاسته میشود و از این نظر ناحیه رو به تعادل خواهد رفت .

نظام سکونتگاهی، نظام فضایی، قاعده رتبه اندازه ، ناحیه خرم آباد، لرستان