باغ های پیرامون شهر ها نمونه موردی باغ مستوفی بابل

باغ های پیرامونی شهر، حجم زیادی از با غ های تاریخی ایران را در بر دارند. این باغ ها بر اساس موقیت استقرار در پیرامون شهرها و نسبتی که با زندگی شهری داشته اند، حایز تفاوت هایی هستند. اما نقش بنیادین در این باغ ها نقش محیطی و آمایشی آن ها در سرزمین است که گاه بر نقش تشریفاتیشان غلبه دارد و گاه شانه به شانه آن است. به حدی که می توان علت وجودی این دسته از باغ ها را نقشی دانست که دراقتصاد کشاورزی زیست بوم ایران داشته اند، نقش حلقه اتصال زندگی شهری با روستا، بر همین اساس به صورت سامانه ای فعال و پویا، در پیوند مستقیم با شهرنشینی در ایران بوده اند.پژوهش حاضر در پی اثبات این فریضه به تحقیق در باغ های پیرامونی شهر بابل به عنوان یک نمونه موردی متمرکز شده است. بابل شهری است در حاشیه دریای خزر در منطقه جلگه ای که از جنوب به رشته کوه های البرز و از سمت شرق به قایمشهر و از سمت غرب به آمل محدود شده است. قدمت باغ های پیرامونی شهر بابل و توجه و عالقه به استفاده از این باغ ها در این شهر، سبب انتخاب مطالعه ی موردی برای این پژوهش بوده است. آن چه پیش روست، ننتیجه پژوهش در جغرافیایی تاریخی منطقه، رابطه تاریخی شهر و باغ ها و تحلیل باغ ها در ارتباط کالن و خرد جهت فهم چگونگی پیدایش و تداوم زیست باغ های پیرامونی شهر بابل و نحوه کارکرد آن ها در ارتباط با نقش مدیریت سرزمینی و پیوندشان با شهر و روستا است. در این پژوهش تاثیر این نقش بر عینیت و کالبد باغ های مورد بررسی، جستجو می شود تا فهمی حاصل شود از چگونگی به جلوه درآمدن خیال باغ ایرانی در طرح این باغ ها تا وضعیت آن ها در فاصله دو سر طیف با غ سازی و باغ داری در ایران روشن شود، وضعیتی که آن را قدر میانه نامیده ایم.رویکرد و روش این پژوهش گامی مقدماتی اما قابل بسط و تکمیل برای پژوهش های باغ های ایرانی و نیز میراث تاریخی -فرهنگی منظر در ایران است، امری که نیازمند نگاه جامع و کل نگر و روش تحقیق ترکیبی کیفی و کمی است.

کلیدواژه ها:

باغ ، پیرامون شهر ، منطقه شهری ، آمایش ، مدیریت سرزمین ، باغ سازی ، باغداری ، قدر باغ ، قدر میانه