سپیده شریف خواجه پاشا - دانشجوی دکتری معماری مدرس دانشگاه آیین کمال ارومیه
رامین بیرامی - دانشجوی کارشناسی معماری دانشگاه آیین کمال ارومیه
کمال سعیدی - مدرس دانشگاه آیین کمال ارومیه

مسجد از اولین ساختمان هایی است که در جهان اسلام بنا شده اما به تدریج و با گذشت زمان، فرم و فضا و تزیینات آن دستخوش تغییراتی شده است. این تغییرات ممکن است به دلایل مختلفی نظیر اهداف و توانایی سازندگان تا تکنولوژی های ساخت صورت گیرد. در دوران معاصر نگاه معماری مدرن و در امتداد آن بیماران آکادمیک نسل جدید برای طراحی بناهای جدید از جمله مساجد، تاثیرهای فراوانی داشته است. یکی از مهم ترین این تاثیرات تغییرات شکلی و فضای مساجد در دوران معاصر است به نحوی که امروزه مساجد نوگرا به عنوان خوانش جدیدی از مسجد در فضای معماری و جامعه مطرح شده اند. در این مقاله پس از بررسی چند مورد از مساجد و بناهای مذهبی ساخته شده در دوره معاصر می توان نتیجه گرفت ایده های طراحی جدید، بازآفرینی نمادها و خلق و فرم های غیر تکراری ، الحاق عملکردهای متناسب با ضرورت های جامعه، به کارگیری مصالح و تکنولوژی نو از ویژگی های بارز در طراحی مساجد معاصر است ولی درست است که به دگرگونی های ناشی از پیشرفت فناوری در معماری ضروری سینما باید مرزی مشخص برای آن در نظر گرفته شود تا تغییرات شکلی باعث تغییر مفاهیم والای انسانی نگردد و معماری مسجد در عین بداهت، هم چنان بازگو کننده تعالیم اسلامی باشد در غیر این صورت، محصول، شمایی غیر اصیل از فضای عبادی است.

مساجد نوگرا، مساجد معاصر، الگوهای طراحی، گونه شناسی شکل