محمد حسن زاده نفوتی - دانشیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه میبد،ایران
میلاد یادگاری نایینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه میبد، ایران

طبقه بندی و تهیه نقشه شدت بیابان زایی از یک طرف به عنوان ابزاری کار آمد نقش مهمی در ارزیابی توان محیطی و جلوگیری از بیابانی شدن یا ترمیم و احیاء مناطق تخریب یافته بازی می کنند. همچنین جهت انجام سایر زمینه های تحقیقات کاربردی در مقام ابزاری کارآمد و به صورت همگن،ارزش افزوده سرمایه گذاری های ملی را در پایدارترین و مناسب ترین حالت ممکن تضمین می سازد. دشت انارک به طور عمده تحت تاثیر پدیده بیابان زایی ناشی از فرسایش بادی قرار دارد به گونه ای که در اغلب موارد فعالیت های مردم منطقه را با مشکل جدی روبرو کرده است. به منظور ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی تا کنون تحقیقات بسیار زیادی انجام شده که منجر به ارایه مدل های منطقه ای فراوان گردیده است. برای بررسی وضعیت شدت بیابان زایی به روش MICD محدوده ای با وسعت 30129 هکتار در منطقه انارک شهرستان نایین در نظر گرفته شده است. از آنجا که در روش MICD معیار فرسایش بادی با شاخص های مناسب تری تعریف شده است این روش گزینش شد. بر پایه این روش براساس تلفیق اطلاعات مربوط به نقشه های زمین شناسی، ژیومرفولوژی، خاک شناسی و ارزیابی قابلیت اراضی و عکس های هوایی و بازدیدهای صحرایی، منطقه مورد مطالعه به 4 رخساره به عنوان واحد اصلی ارزیابی بیابان زایی و 20 واحد کاری جهت تعیین شدت بیابان زایی تفکیک گردید. سپس با توجه به شاخص های موثر و مبتنی بر فرسایش بادی در روش MICD و بر پایه جداول مبنا، ارزش کمی معیار فرسایش بادی با توجه به امتیاز شاخص های تعریف شده برای هر واحد کاری به طور جداگانه تکمیل گردید. در نهایت با جمع امتیازات کلاس شدت بیابان زایی از پنج کلاس آرام(І)، کم(ІІ)، متوسط(ІІІ)، زیاد(VІ)، شدید(V) منطقه مورد مطالعه در دو کلاس کم(ІІ)، و متوسط(ІІІ) طبقه بندی و آنگاه نقشه مربوط به وضعیت بیابان زایی منطقه ترسیم گردید. نتایج نشان داده است که 48/56 درصد از اراضی با کاربری جنگل و مرتع ، 8/52 درصد با کاربری شهری درکلاس شدت بیابان زایی متوسط و 42/92 درصد از ارضی فاقد کاربری در کلاس شدت بیابان زایی کم قرار گرفتند.

شدت بیابان زایی، واحد کاری، فرسایش بادی، روش MICD، مدل بیابان زایی، دشت انارک