علی شریفی - کارشناسی ارشد عمران محیط زیست پژوهشگاه صنعت نفت
مجید احتشامی - دکترای محیط زیست، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
مهدی حسنجان زاده - کارشناس آب و خاک بابلسر

در مقاله حاضر پتانسیل آلودگی آبهای زیرزمینی در اثر مصرف کودهای ازته مورد بررسی قرار گرفت. درتمامی این محدود مورد بررسی از آبهای زیرزمینی جهت تامین آب آشامیدنی چاههای کم عمق استفاده می شود. حداکثر سطح ایستابی آبهای زیرزمینی 55 متر در دامنه جنوبی دشت و حداقل ان هم سطح با زمین بوده، در حالیکه متوسط عمق ایستابی 5 متر می باشد. گرادیان هیدرولیکی جهت جریان آبهای زیرزمینی از سمت غرب به شرق شهرستان می باشد. جهت اندازه گیری پتانسیل آلودگی آبهای زیرزمینی به یون نیترات و نیتریت از 50 نمونه آب چاه منطقه که خارج از منطقه مسکونی و اکثرا در اراضی کشاورزی محدوده روستاهای بابل است بطور تصادفی انتخاب و سعی شده که تاثیرات منابع دیگر آلوده کننده ازت به حداقل ممکن برسد. جهت بررسی ازت خاک45 نمونه از سری خاکهای منطقه که آن هم بصورت تصادفی انتخاب شده است مورد آزمایش قرا رگرفت که نتایج آن بصورت جدول تنظیم و ارائه شده است. با توجه به نتایج بدست آمده مقدار نیترات و نیتریت در آبهای زیرزمینی منطقه کمتر از حد مجاز بوده است سطح ایستابی در مناطق باغات بیشتر از عمق شبیه سازی شده توسط مدل می باشد (از 1 متر تا 7/3 متر در باغات مرکبات) و ازت خاک با توجه به آزمایش به عمل آمده در 9 مورد (20%) آن از سری خاکهای بابل ا ز حد مجاز بیشتر می باشد. پتانسیل جابجایی نیترات در مزارع برنج در مطالعات شبیه سازی کامپیوتری با نرم افزار CMLS تا عمق 20 متر را در منطقه موزبرج نیز نشان می دهد. استفاده از مدل راهبرد مناسبی در تعیین عمق نشت نیترات می باشد.

آبهای زیرزمینی، منطقه بابل، نیترات، CMLS