سولماز مظفری - مدرس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران
ندا ایمنی - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان، شیراز

طنز: به سخنی گفته میشود که در ظاهر غیر جدی و همراه با مزاح و لبخند است؛ اما در حقیقت و در باطن، نوعی حقیقت و حتی گاهی تلخی در خود جای داده است. تلخی و حقیقتی که سمت و سوی اجتماعی دارد و مایه ی اصلی آن انتقاد و نشان دادن کمی ها و کاستی هاست اما نه به گونه ای خشک و ملال آور، بلکه آنگونه لطیف و خنده آور و گاهی نیش دار و تمسخرآمیز که تاثیر سخن را به مراتب بیشتر می کند. هدف از طنز اصلاح معایب و مفاسد و مبارزه با رذایل اخلاقی و تلاش برای رسیدن به کمال و خوبی هاست. یکی از سخنوران معاصر، پروین اعتصامی است که به نظر می رسد از این روش در شعر خود برای تحقق اهداف والای اجتماعی و اخلاقی بهره برده است. این پژوهش سعی دارد تا از طریق بررسی تحلیلی- توصیفی به واکاوی لایه های تعلیمی پنهان در اشعار پروین اعتصامی بپردازد تا در پایان بر همگان آشکار شود که وی از طنز به خاطر اهدافی والا در لایه های اجتماعی و تربیتی بهره برده است. بدیع بودن موضوع دربردارنده ی نتایج ادبی و تربیتی خواهد بود.

پروین اعتصامی، طنز، تعلیم و تربیت