مینا ناظم زاده نراقی - کارشناسی ارشد نقاشی، دانشگاه الزهرا(س)

اصطلاح هنر خودآموختگان به هنری اطلاق می گردد که هنرمندان فعال در آن عرصه، در مواجهه با آموزش های رایج و آکادمیک هنری قرار نگرفته اند اما آثاری را خلق می کنند که به دلیل اصالت هنری شان، منحصر به فرد و شگفت آور تلقی می شود. هنر خودآموختگان که از سرشت ناب بشری آفرینش یافته به گونه ای بدیع، زیبایی شناسی خاص خود را به مخاطب عرضه می کند. مقاله حاضر با هدف تاکید بر نقش هنرمندان خودآموخته در حفظ و احترام به محیط زیست به رشته تحریر درآمده است. هنرمندان خودآموخته می کوشند تا مواهب الهی مرتبط با خلق موجودات عالم را ارج نهند و این مهم را به منزله پیام در آثارشان متجلی کنند. یکی از هنرمندان خودآموخته ای که آثار متعددی در زمینه محیط زیست خلق کرده، شاخانم مرادی است که از شاخص ترین آثار او نقاشی با نام محیط زیست ایرانی است. اثر مذکور را می توان یادآور وحدت وجودی میان حیوانات و نباتات برشمرد که هنرمند در آن بر یگانگی ذات موجودات با هستی تاکید دارد. بعلاوه با بهره گیری از نیروی فطری زیباشناسانه خود، درصدد است مخاطب را نیز به حفاظت از محیط زیست ترغیب کند.در این مقاله ابتدا ویژگی های تجسمی این اثر بیان می گردد سپس مفاهیم نمادین نشانه های تصویری به کار رفته در اثر مذکور مشخص می شود. پس از بررسی اثر مورد مطالعه این نتیجه حاصل شد که شاخانم مرادی موضوع حفظ محیط زیست را از نظر تجسمی با ترکیب بندی پراکنده و استفاده از خاکستری رنگی، پدیده هم زمانی شب و روز، آسمان کوتاه، تنوع فرم و اندازه اشکال و ترسیم جانوران به صورت جفت جفت نشان داده است . افزون براین نشانه های تصویری شاخصی که در این اثر دیده شد شامل: گیاهان( درخت و گل )، جانوران( گاو، گوسفند، بز، سگ، گرگ، گوزن ) ماکیان( مرغ و خروس) و جانوران دوزیست می باشد. این مطالعه به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگارش یافته است.

هنرمند خودآموخته، محیط زیست، ویژگی های تجسمی، نشانه های تصویری، مفاهیم نمادین