مرضیه محسنی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی سیرجان، سیرجان، ایران

توجه روزافزون به مسایل زیست محیطی در مدیریت رودخانه ها، موجب گسترش تحقیقات در زمینه بررسی پارامترهای موثر برهیدرولیک و انتقال انتشار آلودگی و رسوب در رودخانه ها شده است. وجود پوشش گیاهی در بسیاری از رودخانه ها، تاثیر قابل توجهی بر هیدرولیک جریان، مورفولوژی و فرآیندهای انتقال و انتشار رسوب و آلودگی دارد. در این مطالعه تاثیر وجود پوششگیاهی در سیلابدشت بر رسوبگذاری در کانال اصلی و سیلابدشت در یک کانال آزمایشگاهی، بررسی شده است. به منظوربررسی فرآیند رسوبگذاری، وزن رسوبات ته نشین شده اندازه گیری شده است. نتایج آزمایشات نشان داد که وجود پوششگیاهی تاثیر قابل توجهی بر توزیع عرضی سرعت متوسط عمقی در کانال مرکب دارد به نحوی که موجب افزایش سرعت درکانال اصلی و کاهش قابل توجه سرعت در سیلابدشت میگردد. این پدیده موجب تغییر روند رسوبگذاری در کانال اصلی درمقایسه با سیلابدشت میگردد، به نحوی که در حالت وجود پوشش گیاهی نرخ رسوبگذاری در کانال اصلی نسبت به شرایطبدون وجود پوشش گیاهی کاهش قابل توجهی می یابد. این در حالی است که میزان رسوبگذاری در سیلابدشت با وجود پوششگیاهی افزایش می یابد که ناشی از کاهش سرعت در سیلابدشت می باشد. بررسی رسوبگذاری در طول کانال مرکب نشان دادکه انحراف جریان در محل ورود به پوشش گیاهی (به دلیل کشانه زیاد) تاثیر قابل توجهی بر نحوه رسوبگذاری در کانال اصلی وسیلابدشت دارد، زیرا باعث انحراف قابل توجه جریان و در نتیجه بار رسوبی می گردد، با افزایش شدت جریان از میزان تاثیرآن کاسته می شود.

کانال مرکب، پوشش گیاهی، توزیع سرعت، رسوبگذاری، انحراف جریان