مهرنوش نیکویی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، گروه حشره
سعید محرمی پور - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، گروه حشره شناسی

امروزه برای کنترل آفات انباری بیشتر از سموم شیمیایی گازی استفاده می شود که مشکلاتی از قبیل آلودگی زیست محیطی، بروز مقاومت آفات در برابر سموم و مسمومیت انسان و سایر پستانداران را به همراه دارد. در سالهای اخیر اسانسهای گیاهی، به سبب خواص حشره کشی دور کنندگی و ضدتغذیه ای توجه زیادی را در کنترل آفات به سمت خود معطوف ساخته است. اسانس ها دارای سمیت پایین برای جانوران خونگرم و سمیت بالا برای آفات حشره ای انباری هستند. در جستجو برای دستیابی به روشی امن و با استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات انباری، اثرات حشره کشی اسانس پونه کوهی Mentha mozaffariani Jamzad روی حشرات کامل 1-3 روزه شپشه آرد. Tribolium confusum J du Val مورد بررسی قرار گرفت. اسانس گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر با روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایشها دردمای 271 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 565 درصد در تاریکی بررسی شد. مرگ و میر حشرات در غلظت های مختلف 11/1111 تا 2593 میکرولیتر بر لیتر هوا در 5 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت، نرخ مرگ و میر به طور معنی داری افزایش یافته است. غلظت مورد نیاز برای مرگ و میر 50 درصد جمعیت حشرات (LC50) در 24ساعت گازدهی برابر 1606 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. نتایج حاکی از کارایی اسانس پونه کوهی و استفاده از آن به عنوان یک آفت کش مطمئن یا مدلی برای آفت کش های مصنوعی در کنترل آفات انباری می باشد.

اسانس های گیاهی، خواص حشره کشی، آفات انباری، پونه کوهی