حسن جنگ آور - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد محیط زیست دانشگاه تهران
میکائیل ولایی یامچی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد محیط زیست دانشگاه تهران
ابراهیم موسی خانی - مدرس دانشگاه دانشکده علوم اقتصادی

اگرچه از منظر بسیاری از اقتصاددانان آزاد سازی تجاری به عنوان عامل مثبت و موثری در رشد اقتصادی و افزایش رفاه موثر است. اما طی دهه های اخیر در برخی از کشورها تجارت رو به رشد بدون در نظر گرفتن ملاکها و استانداردهای زیست محیطی، صرفا به منظور دسترسی به بازار محصولات سایر کشورها، به استفاده گسترده و ناصحیح از منابع انرژی، و آلودگی های محیط زیست منجر شده است. آزاد سازی تجاری با توجه به سه اثر مقیاس، ترکیب و فناوری، کیفیت محیط زیست را تحت تاثیر قرار می دهد. از سوی دیگر، به دنبال آزاد سازی تجاری، جابه جایی سرمایه در سطح بین الملل تشدید می شود و براساس فرضیه پناهگاه آلودگی، انتقال صنایع آلاینده از کشورهای با سیاستهای زیست محیطی شدید به سمت کشورهایی با سیاستهای زیست محیطی ملایم، افزایش می یابد. نتایج بیان کننده این است که طی دوره 1385-1370 بین افزایش درآمد سرانه (I) و انتشار NOx, CO2 رابطه منفی وجود دارد همچنین افزایش درجه باز بودن اقتصاد و افزایش نسبت سرمایه به نیروی کار تاثیر مثبتی بر تولید NOx, CO2 دارد.

آزاد سازی تجاری، اثر ترکیبی، اثر مقیاس، اثر تکنیکی