فراز باسقی - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تبریز

مسیولیت در لغت به معنای موظف بودن به انجام دادن امری است.و مسیول کسی است که تعهدی در قبال دیگری به عهده دارد و اگر از ادای آن سر باز زند از او بازخواست میشود.بنابراین، مسیولیت همواره با التزام همراه است. این التزام در قلمرو حقوق مدنی و حقوق کیفری محتوای واحدی ندارد. در مورد مسیولیت مدنی صغار باید به ماده 1216 قانون مدنی و ماده 7 قانون مسیولیت مدنی رجوع کرد و احکام هر یک را به طور جداگانه مورد بررسی قرار داد. در مسیولیت کیفری اطفال وضع به گونهای دیگر است بدین ترتیب که مقنن ابتدا در ماده 140 قانون مجازات اسلامی شرایط مسیولیت کیفری را برشمرده و در ادامه در ماده 146 و 149 همان قانون موارد موانع مسیولیت کیفری را تبیین نموده و افزون بر آن در خلال مواد دیگر (مواد 221، 272، 292 و 375 قانون مجازات ) برخورداری از عقل، بلوغ و اختیار را در اعمال مجازات مرتکب در جرایم خاص شرط قرار داده است. همچنین عدم مسیولیت کیفری اطفال اماره ای است که به حکم قانون بزهکاران صغیر از آن مستفید میگردند و مفاهیم بلوغ، رشد و کمال عقل همچنین دور ه های مختلف سنی در زمان ارتکاب جرایم تعزیری، حدود و قصاص لحن و زبان قانون گذار را در بیان احکام و مجازات آنها متفاوت مینماید.در این مقاله به بررسی هر کدام از این موارد بالا خواهیم پرداخت و به تفصیل هر کدام را بیان خواهیم کرد.

مسیولیت مدنی، اماره رشد، بلوغ، اسباب مسیولیت، حدود مسیولیت