محمدمهدی توسلی - دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
کریم نجفی برزگر - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور تهران
سینا توسلی - دکتری زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه ملی اسلامی - دهلی نو - هند

علامه محمد اقبال از بزرگ ترین شاعران فیلسوف و مسلمان جهان اسلام است که درباره شخصیت و آثار وی کتاب ها و مقالات بسیاری تاکنون به رشته تحریر درآمده است. یکی از این ها کتاب اقبال و جهان فارسی به خامه استاد فرزانه سیدمحمد اکرم اکرام است که به زبان فارسی توسط دپارتمان اقبال شناسی (شعبه اقبالیات ) دانشگاه پنجاب لاهور در 374 صفحه و شمارگان 500 نسخه در 1666 م برابر با 1٬377 ش انتشار یافت. حدود 117 صفحه از این کتاب را نویسنده به شش مقاله درباره اقبال اختصاص داده است هر چند به تایید خود او همه 17 مقاله این مجموعه با ارزش به نوعی مربوط به شخصیت و افکار و خدمات اقبال به فارسی به اسلام است. چند و چون این مقالات از نظر اهمیت آن ها در شناخت اقبال و اندیشه های او در صحنه ای در جهان فارسی در دیدگاه سیاسی و اجتماعی اقبال، پرسش اساسی تحقیق حاضر است. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از منابع موثق و مکتوب، این شش مقاله مورد مداقه دقیق قرار گیرد و با تجزیه و تحلیل محتوای آن ها و با روش استقرایی اوباما تلاش نویسنده کتاب را در ترکیب این مقالات ارزیابی نماید. همچنین تلاش شده است ارزش و جایگاه این اثر را در خصوص اندیشه های علامه اقبال و خدمات وی به جهان فارسی و اسلام که تاکنون مغفول و در ایران بخصوص ناشناخته مانده است در میان آثار برجسته دیگر نشان دهد.

شبه قاره هند، پاکستان، اقبال شناسی، جهان فارسی، محمد اکرم اکرام