محمد بارانی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمد حکیمی فر - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

علامه محمد اقبال لاهوری (1٬256 - 1٬318 هجری قمری) از سیاست مداران، فیلسوفان و شاعران پارسی سرای دیار هندوستان (پاکستان امروزی) است که در مرزهای تفکر منتقدان و عالمان ادب فارسی جایگاه والایی را به خود اختصاص داده است. یکی از ویژگی های برجسته نظام فکری اقبال، نقد و ستیز با جوامع غربی است که در تقابل با جوامع شرقی قرار گرفته اند و موجبات الحاد مذهبی و فروپاشی اجتماعی و سیاسی تمدن شرق را فراهم آوردند. در پژوهش حاضر کوشش ما بر آن است که بر پایه نظریه استعاره مفهومی، استعاره ها و حوزه مفهومی غرب/فرنگ را در کلیات اشعار وی به شیوه تحلیل و توصیف زبان شناسی مورد بررسی قرار دهیم. ما برای تحصیل نتایج مطلوب، ویژگی های مورد تاکید در استعاره ها و بررسی شده را در کنار هم قرار دادید که به مجموعه ای از الگوهای استعاری در باب مفهوم فرنگ دست یافتیم از این گذر به درک دیدگاه شاعر در باب مقوله غرب و فرنگ نایل آمدیم.

اقبال لاهوری، کلیات اشعار، استعاره مفهومی، فرنگ، غرب